S5007934

168 BARBARA CZERSKA

nych i sapropełitowych. Podstawowe jednak narzędzia i przedmioty codziennego użytku wykonywane były albo w miejscowych warsztatach rzemieślniczych, albo w ramach własnej produkcji poszczególnych gospodarstw. W obu wypadkach przyjętym wzorem były póżnolateńakie formy celtyckie.

Na Wyżynie Głubczyckiej szczytowy punkt rozwoju osiągnęła kultura celtycka w ostatnim ćwierćwieczu II w. p.n.e. i w pierwszej połowie I w. p.n.e., a przeżywała się do końca tego stulecia. Pewne jej wpływy widoczne są i w kulturze przeworskiej rozwijającej się współcześnie na pozostałych terenach śląska.

Kultura przeworska z okresu póżnolateńskiego znana jest na Śląsku z licznych stanowisk odkrytych w 217 miejscowościach (mapa 2). Największe zgrupowanie znalezisk tej kultury można obserwować na żyznych glebach Dolnego Śląska, gdzie tworzą kilka mniejszych skupisk, z których najwyraźniej wydziela się grupa leżąca na lewym brzegu Odry między Wrocławiem a Slężą, następnie grupa nad Kaczawą i w po w. Legnica oraz na lessach Wzgórz Trzebnickich. Pewne zgrupowanie stanowisk występuje na północ od dolnego biegu rzeki Baryczy, na urodzajniejszych glebach Gór Dałkowskich oraz na obszarach lessowych w okolicy Głogowa. Stosunkowo licznie występują stanowiska kultury przeworskiej w dolinie Odry między Wrocławian a Zieloną Górą. Na Górnym Śląsku odkryto tylko pojedyncze stanowiska tej kultury. Małe skupisko wystąpiło nad Prosną w okolicy Kluczborka.

Wśród śląskich stanowisk późnolateńskiej kultury przeworskiej najliczniejszą grupę stanowią znaleziska luźne, powierzchniowe, zawierające głównie skorupy naczyń glinianych. Cmentarzyska znane są z 52 miejscowości, ale stan ich przebadania nie jest zadowalający, ponieważ z tej liczby aż na 26 cmentarzyskach odkryto od 1 do 3 grobów, na 11 od 4 do 10, na 3 od 12 do 16, a tylko na jednym 23 groby (Nosocice). Na pozostałych nie jest znana ilość odkrytych grobów. Najliczniej, szczególnie w środkowej części Śląska, występowały groby ciałopalne jamowe, rzadko groby popielnicowe obsypane szczątkami stosu, nieoo liczniej groby popielnicowe, te ostatnie głównie w pin. części Dolnego Śląska, oraz pojedyncze groby szkieletowe. Znane są również osady, badane jednak tylko fragmentarycznie. Na zlokalizowanych dotychczas 27 osadach w 15 odsłonięto różnego rodzaju obiekty nieruchome, takie jak domy o konstrukcji najczęściej slupowo-plecionkowej, jamy, paleniska, piece itp. Wszystkie badane osady miały charakter wiejski, ich mieszkańcy prowa-dzili gospodarkę naturalną rolno-hodowlaną z dobrze rozwiniętymi prze-myślami domowymi i wydzielającymi się już rzemiosłami, związanymi cowa^ ^{Z metalur}8l^ żelazną. Można obserwować jednak pewne zróżni-pf ^regionalne' N® najgę&ciej zaludnionych lessowych terenach śród-