skanowanie0009 (134)

HCN wydzielają nawet bardzo słabe kwasy, jak borowy łub węglowy. Roztwory cyj; ków rozkładają się już na powietrzu ze względu na obecność C0₂ i wykazują zapach w nego HCN. Dłużej przechowywane cyjanki zarówno w roztworze, jak i w stanie stał ulegają przemianie w węglan.

7. Stężony H₂S0₄. Rozkłada rozpuszczalne i nierozpuszczalne cyjanki. Powst HCN, który następnie rozkłada się do CO.

2HCN+H₂S0₄-f 2H₂0 ^ (NH₄)₂SQ₄+2CO

43.1.5. Jon siarkocyjanianowy lub izosiarkocyjanianowy SCN~, NCS~

Jon SCN^- lub izomeryczny NCS" może koordynować z metalem przez siarkę M-SCN lub przez a M-NCS. Jest to przypadek tzw. izomerii wiązania. Według Basolo i Johnsona¹ pierwiastki I okr; przejściowego wiążą się zwykle przez azot, II i III okresu — przez siarkę. Według Pearsona² roda: tzw. twardych kwasów (metale klasy A) wykazują strukturę M-NCS (Zn, Cd, Co, Ni, Cu (II), Cr, Fe, Na), a miękkich kwasów (metale klasy B) strukturę M-SCN (Cu(I), Ag, Au, Hg, Pd, Pt, Tl).

Jon NCS^- jest anionem mocnego kwasu izosiarkocyjanowego. Wzór tego kwasu ze względu na nas pujące powiązanie atomów w cząsteczce

H-S-C = N lub H-N = C - S

piszemy HSCN lub HNCS, a nie jak dawniej HCNS.

Wolny kwas jest cieczą o ostrym zapachu dobrze rozpuszczalną w wodzie. Sole tego kwasu — si; cyjaniany (rodanki) są na ogół rozpuszczalne, z wyjątkiem soli srebra, rtęci, miedzi, ołowiu.

Zarówno HNCS, jak i jego sole wykazują silne właściwości redukujące i w przeciwieństwie do c ków nie są trujące.

Reakcje jonu NCS". 1. Jony Ag . Wytrącają z roztworów zawierających jo NCS^- biały serowaty osad rodanku srebra AgSCN, nierozpuszczalny w rozcieńc nym HN0₃, rozpuszczalny w NH₃ • H₂0 (jednak znacznie trudniej aniżeli Agi oraz w Na₂S₂0₃

Ag^+NCS" -> AgSCN

2.    Jony Fe³⁺. Dają z roztworem zawierającym jony NCS^- w środowisku kwaśny lub obojętnym krwistoczerwone zabarwienie na skutek tworzenia się kompleksć od Fe(NCS)²⁺ do Fe(NCS)g~. Po dodaniu eteru zabarwienie przechodzi do warsti eterowej.

3.    Azotan kobaltawy Co(N0₃)₂. Dodany w małej ilości do roztworu o duży stężeniu jonów NCS" powoduje powstanie jonu czterosiarkocyjanianokobaltu (E który barwi alkohol amyłowy niebiesko (reakcja Yogla).

Co^{2 h}H-2NCS~ -> Co(NCS)₂ Co(NCS)₂+2NCS- ^ Co(NCS)r

Jony NO.J przeszkadzają tej reakcji.

4. Jon NCS". Jest silnym reduktorem, odbarwia na zimno roztwór KMn0₄, redl kuje K₂Cr₂0₇ (zmiana barwy na zieloną), NO-7 i H₂0₂.

276

1

Basolo Fr., Johnson R.: Chemia koordynacyjna. PWN, Warszawa 1968, s. 98.

2

Pearson R. GJ. Am. Cham. Soc., 1963, 85, 2533.