skanuj0011 (195)

się z folkloru więcej satysfakcji niż z jakichkolwięl innych opowieści dla dzieci.

f Im bardziej starałem się przeniknąć, dlaczego baśni z takim powodzeniem wzbogacają wewnętrzne iybl dziecka, tym wyraźniej zdawałem sobie spra#£’'if w sposób znacznie głębszy niż cokolwiek, co napisani uwzględniają one rzeczywisty stan, w jakim dzieci znajduje się pod względem psychicznym i exnocjoną| nym. Mówią one o dręczących je konfliktach wewnętrl nych tak, że dziecko je nieświadomie rozumie, oraz nie bagatelizując niezwykle poważnych zmagań wl wnętrznych towarzyszących wzrastaniu — podają przi kłady zarówno chwilowego, jak trwałego wyjśeij z opresji wewnętrznych, \

Gdy stypendium fundacji Spencera pozwoliło r| podjąć badania nad tym, jaki wkład mogłaby wniesj psychoanaliza w wychowywanie dzieci, uznałem, i skoro czytanie dzieciom i czytanie przez dzieci nalezj do podstawowych środków wychowawczych, dobra byłoby wykorzystać tę sposobność, aby dokładni! i głębiej zbadać, dlaczego baśnie wywodzące się z Jo kloru stanowią w wychowaniu dzieci tak cenną pomoi Mam nadzieję, że właściwe zrozumienie jedynych swoim rodzaju wartości baśni skłoni rodziców i nfl uczycieli do przywrócenia baśniom ważnego mięjsć| jakie przez wieki zajmowały w życiu dziecka.

BASS X PROBLEMY EGZYSTENCJALNE

jeśli dziecko ma sobie poradzić z psychologić^ny^S -problemami wzrastania —I takimi jak zaymŁJntodM ■styczne, dylematy edypalne, rjwalTzacja między tm Idzeństwem, uwolnienie się od zależności dzifićięoyca / osiągnięcie poczucia własnej Odrębności osobowej i włJ "śftej wartości oraz poczucia powinności moralnych musi mieć możność rozumienia tego, co dzieje się tg jego świadomym „ja”, tak aby mogło radzić sóbf

^;44    ■    M

.również z tym, co dzieje się w jego nieświadomości. Hjtoże ono to uzyskać nie w ten sposób, że dzięki racjonalnym wyjaśnieniom pojmie, jaka jest natura i treść ligo nieświadomości, ale oswajając się z nią w fan-pftzjach na jawie — przez przetrawianie, przekształcane i wzbogacanie imaginacyjne elementów opowieści, S|| które zareagowało w sferze nieświadomej. Tym Mmym wmieszcza ono' treści nieświadome w świadome Hhtazje, co umożliwia mu uporanie się z owymi pięściami. Tu właśnie baśnie okazują swą nieocenioną Wartość, bo ofiarow-n-ia......dziecku-taklŁ .obszary wyobra

źniowe .których nie odkryłoby samo. A jeszcze wlT-ffiiejszą rzeczą jest, że forma i struktura baśni poddają |||iecku obrazy. ...z-któr-yaŁ. może.. korzystać.’

IKasne fantazje na jawie, przez co może też nadawać Ppszy kierupek-swenm' żyćiu.’'

pfNieświadomość to czynnik, który zarówno u dziecka,■ Sp: u dorosłego w potężny sposób wpływa, na zachowa-|B|. Jeśli jest ona tłumiona i treści nieświadome nie ||ają dostępu do świadomości, wówczas albo określone ISśzary świadomości zostają opanowane przez elemen-Ji pochodne wobec owych treści nieświadomych, albo Kńa jednostka zmuszona jest utrzymywać tak silną l|htro]ę nad nimi, mającą charakter wewnętrznego tóżymusu, że osobowość jej doznać może okaleczenia. Ipii jednak treści nieświadome dopuszczane są w pew-Sj mierze do świadomości i mogą znajdować wyraz p-dziedzinie wyobraźni, wówczas możliwości wyrządzają przez nie szkody — nam samym czy innym■ są teacznie ograniczone; część siły, z jaką treści te od-iliaływają, może wówczas zostać wprzęgnięta do celów liązytywnych. Jednakże większość rodziców uważa, że B&łeży odwracać uwagę dziecka od tego wszystkiego, w stanowi jego największą udrękę: od nieokreślonych,. Be dających się wysłowić lękóy/i; chaotycznyęfe grdęw-B|h, a naiwet gwałtownych, fantazji. Wielu rodziców Bifei. że' dziecko powinno stykać się jedynie z rzeczy-ttstpBą świadomości oraz z obrazami, które sprawia-

45