skanuj0020 (176)

wzmacnianych reakcji stosować wzmocnienie w zmiennym rozkładzie, a więc nie dokładnie co piątą, lecz różnie, z tym że w całym badaniu średnio co piąta reakcja jest wzmacniana. Mówimy wtedy o rozkładzie w zmiennej proporcji reakcji.

Rysunek 8a (dla stałej proporcji) i 8b (dla zmiennej proporcji) pokazuje różnice w zachowaniu zwierzęcia. Zwróćmy uwagę, że w miarę wydłużania się przerw między wzmocnieniami (na rys. 8a pokazano dwa przykłady stałej proporcji co 65 i co 185 wzmacniana reakcja) pojawiają się różnice w zachowaniu. Przy rozkładzie co 185 wzmacniana reakcja gołąb robi znacznie dłuższe przerwy w dziobaniu w porównaniu z rozkładem co 65 wzmacniana reakcja. Z kolei przy rozkładzie w zmiennej proporcji (średnio co 173 wzmacniana reakcja) nie obserwuje się prawie zupełnie przerw w dziobaniu.

Rys. 8. Zachowanie się gołębia przy wzmacnianiu nieregularnym: a) w stałej proporcji (SP=185 i 65) i b) w zmiennej proporcji (ZP=173). Czarne kreseczki oznaczają momenty, w których gołąb otrzymywał wzmocnienia. (Według: C. B. Ferster i B. F. Skinner, 1957)

Inną zasadą stosowania wzmocnień nieregularnych poza liczbą stosowanych reakcji może być czas. Wzmocnienie jest stosowane po upływie pewnego czasu. Tak np. wzmocnienie w stałych odstępach czasowych, np. co 5 minut (por. rys. 9), prowadzi do utrwalenia się reakcji, których skumulowany wykres przyjmuje kształt krzywej schodkowej. Z kolei wzmocnienie w zmiennych odstępach czasu, wahających się wokół jakiejś średniej

Rvs 9 wynoszą

wartost rostć .v prz\ zt

Wzmo

Zasad;

Wzrrcc teorer.i reakc.s wzmóc ujęcia t ^':

w dv. > wzrrcc wane o nizmu ł stać się się .: Dn son ł łowa^r < rodź Premac wanie 1 menu < mi prz« biega"! tym, ca pobieg.

118