skanuj0025

Motywowanie podwładnych

przez dyrektora (na przykład: „Wierzę, że w przyszłości nie będziemy musieli tak szczegółowo omawiać podobnych spraw. Gdyby się jednak one zdarzyły, proszę tylko o informowanie mnie, jakie kroki zostały przez Pana podjęte i ewentualnie zasygnalizowanie potrzeby pomocy z mojej strony, jeżeli problem okaże się szczególnie złożony”).

Poczucie sprawstwa oraz poczucie własnej wartości wiążą się z względnie trwałymi cechami osobowości i struktur poznawczych jednostki. Dlatego nie jest łatwo je zmienić. Stosunkowo prostszym zadaniem jest nauczenie podwładnych planowania celów. Dyrektor szkoły powinien w taki sposób kierować zespołem, aby podwładni przejmowali demonstrowany przez niego sposób „myślenia o zadaniach i samodzielnie stosowali w odniesieniu do własnych działań.

Szeroko stosowaną techniką motywowania jest tzw. zarządzanie przez cele (ZPC), opracowane i po raz pierwszy zastosowane przez znanego amerykańskiego teoretyka zarządzania Petera F. Druckera. Istotą ZPC jest wspólne ustalanie przez kierowników i podwładnych celów, mierników ich realizacji i gratyfikacji przypadających podwładnenmi^ich^realizbwaniu.: Podstawowym przesłaniem ZPC jest uwolnienie autpmotywaęji pracowników i zastąpienie autokratycznego stylu kierowamą przez.ś;tyfpartycypacyj-ny, który umożliwia podwładnym samokontrolę ićŁ ^asń^pfaćy. Kryje~śię za tym założenie, żc trudno jest motywować praców^ii®RP^Qąęji Wykony^ wania przez niego zadań, które zostały mu narzućoh^prz^^vI(XzeKńika.' Im pracownik ma większy wpływ na treści wykonywanej pracy, tym silniej będzie się angażował w jej wykonanie.

W zarządzaniu szkołą elementy ZPC mogą być stosowane w różny sposób, na przykład przy okazji okresowych rozmów oceniających lub rocznego planowania zadań dydaktyczno-wychowawczych. Ustaleniom podlegać mogą co najmniej trzy kategorie celów:

a)    zadania dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze;

b)    cele związane z rozwojem zawodowym nauczyciela i podnoszeniem kwalifikacji;

c)    cele dodatkowe, wykraczające poza rutynowe obowiązki nauczyciela. Powyższe kategorie ilustruje tabela 4.

Tabela 4. Wykorzystanie elementów ZPC w zarządzaniu szkołą

Cele	Przykłady
wychowawcze i opiekuńcze	•    zorganizowanie dla uczniów koła zainteresowań •    doprowadzenie w olimpiadzie przedmiotowej do poziomu eliminacji ogólnopolskich co najmniej jednego ucznia •    organizacja Zielonej Szkoły
związane z rozwojem zawodowym nauczyciela i podnoszeniem kwalifikacji	•    ukończenie pedagogicznego studium podyplomowego •    przygotowanie i wygłoszenie referatu na temat najnowszych trendów w dydaktyce na sympozjum dla nauczycieli nauczania początkowego •    samodzielne przygotowanie się do prowadzenia zajęć z przedmiotów wykraczających poza dotychczasową specjalizację
dodatkowe, wykraczające poza rutynowe obowiązki nauczyciela	•    opracowanie projektu wykorzystania narzędzi informatycznych w nauczaniu przedmiotów ścisłych •    reprezentowanie szkoły w komitecie organizacyjnym międzynarodowego konkursu plastycznego dla młodzieży . * zorganizowanie wymiany młodzieży ze szkołą z partnerskiego-,-.miasta za granicą ...

Źródło:’ opracowcuiie własne

szkołą opierać się powin-~'

no na kilku zasadach r-'---

■    Punktem wyjścia ZPC jest inicjatywa stawiania celów przez samego zainteresowanego, tzn. nauczyciela. Dlatego cele nie mogą być narzucane przez dyrektora, lecz jedynie przez niego dyskutowane z podwładnym i ostatecznie aprobowane. Dyrektor powinien zadbać to, aby cele indywidualne współgrały z planami szkoły. Warunkiem jest m.in. uczestnictwo zespołu nauczycielskiego w opracowywaniu strategii szkoły i systematyczne informowanie nauczycieli o planach i zamierzeniach dyrekcji. Zadaniem dyrektora powinno być także ustalenie ewentualnych korzyści/nagród przypadających pracownikowi w wyniku zrealizowania celów i zapewnienie potrzebnych środków.

■    Nauczyciele powinni planować nie tylko cele, lecz także sposoby ich osiągania (dyrektor nie powinien decydować o tym, jak pracownicy mają zrobić to, co zaplanowali zrobić).

■    Ustalenia pomiędzy dyrektorem i nauczycielem powinny być w jakikolwiek sposób sformalizowane (np. w postaci notatki w odpowiedniej rubryce arkusza oceny okresowej nauczyciela lub wpisu do „Księgi celów”).

■    Powinien zostać ustalony mechanizm monitorowania procesu realizacji celów, który umożliwiałby ewentualną korektę w wypadku radykalnie zmieniających się warunków. Możliwość korekty celów zwiększa elastycz-