skanuj0077 (23)

6.5. Zróżnicowanie ekosystemów

spotyka się mchy-torfowce, trzy gatunki rosiczek, wełniankę pochwowatą i inne rośliny torfowiskowe oraz pojedyncze, juwenilne osobniki sosny, a kończy tę swoistą serię sukcesyjną nadmorski bór bażynowy.

I Inny charakter przyrodniczy mają ekosystemy klifowe na polskim wybrzeżu. Klify zazwyczaj podlegają abrazji wodnej i erozji wietrznej, dlatego też klify obrywowe są często nagie, a na zboczach klifów osypiskowych roślinność jest nieustająco niszczona, stanowi zatem albo stadium pionierskie, zdominowane przez podbiał, albo stadium murawy naklifowej Trifolio-An thyllidetum mańtimae z juwenilnymi osobnikami rokitnika, osiki, wierzby iwy, czasami sosny. W miejscach poddanych słabej lub rzadkiej abrazji rozwijają się najrozmaitsze zbiorowiska zaroślowe: z rokitnikiem, wierzbowo-osikowe, wierzbowo-jarzębinowe, leszczynowe, a nawet nisko-pienne lasy z jesionem i głogiem. Na wierzchowinie klifów rosną bujne zarośla zbudowane z rokitnika, lasy dębowo-jesionowe, lasy bukowe lub sztucznie Wprowadzane monokultury sosny.

Zróżnicowanie ekosystemów wód stodkich

I Z wodami śródlądowymi związane są ekosystemy słodkowodne: jezior, starorzeczy, stawów rybnych, zbiorników astatycznych i dołów potorfowych oraz rzek i kanałów. Łącznie zajmują one 2,6% powierzchni kraju. Ekosystemy słodkowodne są bardzo zróżnicowane pod względem pochodzenia, wielkości, sposobu zagospodarowania i wielu innych cech, wpływających na bogactwo ich biocenoz. W najnowszym systemie fitosocjologicznym wyróżnia się ponad 40 zespołów hydrofitów (roślin wodnych) oraz blisko 20 zespołów obejmujących roślinność szuwarów otaczających zbiorniki i cieki wodne.

W Polsce występuje ponad 9 tys. jezior o powierzchni większej niż 1 ha, co stanowi 1% powierzchni kraju. Ponad tysiąc jezior ma powierzchnię większą niż 50 ha. Wśród jezior tradycyjnie klasyfikowanych według poziomu trofizmu wyróżnia się 4 podstawowe typy:

Jeziora

oligotroficzne

■    Jeziora oligotroficzne, do których należą także jeziora lobeliowe, często położone wśród borów sosnowych i borów mieszanych, rzadziej kwaśnych buczyn pomorskich i graniczące z torfowiskami wysokimi i mszarnymi, charakteryzuje piaszczyste dno, miękka, uboga w wapń i związki pokarmowe przeźroczysta woda, widzialność sięgająca nawet 10—15 m i duże nasycenie tlenem. W jeziorach tych nie zdarzają się zakwity glonów, roślinność jest skąpa, czego konsekwencją jest także [ubóstwo fauny. Do unikatowych zespołów roślinnych jezior lobeliowych należą zbiorowiska ż klas Utorelletea uniflorae i Utricułarietea intermediominoris, zbudowane z takich gatunków, jak: lobelia jeziorna, brzeżyca jednokwiatowa, poryblin jeziorny i poryblin kolczasty oraz wywłócznik skrętolegfy. Według różnych ocen zachowało się w Polsce 160—178 jezior lobeliowych i wszystkim grozi degradacja.

jeziora

eutroficzne

■    Jeziora eutroficzne, występujące zwykle w otoczeniu pól lub sąsiadujące z polami choćby na niewielkim odcinku linii brzegowej, o średnio twardej lub twardej wodzie zasobnej w składniki pokarmowe i mało przezroczystej. W jeziorach