skanuj0166 (7)

^L izohydryczne - o pH zbliżonym do pH krwi 7,35 - 7,45 (niewielkie odstępstwa od tych wartości mogą być tolerowane przez organizm człowieka ze względu na pojemność buforową

krwi)

'T

-    pozbawione środków konserwujących

Płyny infuzyjne można podawać dożylnie, dotętniczo, a rzadziej - podskórnie. Stosowane są m.in. w celu uzupełnienia ubytku krwi, regulacji gospodarki wodnej i elektrolitowej czy do odżywiania pozajelitowego.

Płyny infuzyjne wykonywane są przez przemysł, a także - przez apteki szpitalne. Sporządzane są przez rozpuszczenie lub zemulgowanie substancji leczniczych w wodzie do wstrzykiwali (Aqua pro iniectione). Płyny do infuzji można również wykonać przez rozcieńczenie jałowego roztworu (koncentratu do sporządzania płynu do infuzji) wodą do wstrzykiwać.

Substancje pomocnicze użyte do sporządzania płynów do infuzji, np. substancje korygujące pH lub ciśnienie osmotyczne, zwiększające rozpuszczalność lub trwałość substancji leczniczej, nie mogą w zastosowanych stężeniach być toksyczne, wywierać własnego działania farmakologicznego, ani wpływać negatywnie na trwałość postaci leku.

Płyny do infuzji należy wykonywać stosując odpowiednie materiały i metody zapewniające jałowość preparatu i chroniące go przed zanieczyszczeniem. Płyny umieszcza się w hermetycznie zamkniętych pojemnikach, najczęściej o pojemności 50 - lOOOml. Pojemniki i zamknięcia powinny być obojętne fizycznie i chemicznie, nie mogą reagować z płynem ani wpływać na jakąkolwiek zmianę jego właściwości. Tworzywo pojemnika powinno być przezroczyste w stopniu umożliwiającym ocenę wizualną płynu. Zatyczki muszą charakteryzować się odpowiednią elastycznością i wytrzymałością tak, aby w wyniku wprowadzenia igły powstawała jak najmniejsza ilość cząstek nierozpuszczalnych.

Leki w postaci wlewów lub wstrzykiwać stosuje sie:

-    aby osiągnąć natychmiastowe działanie farmakologiczne w nagłych przypadkach,

-    gdy nie jest możliwe doustne przyjęcie leku (np. utrata przytomności, niemowlęta),

-    ze względu na rozkład substancji leczniczej w przewodzie pokarmowym (np. insulina),

-    ze względu na nietolerancję przez chorego leku podanego doustnie,

-    w celu osiągnięcia przedłużonego działania leku (w rentgenodiagnostyce i innych celach diagnostycznych),

-    do zabiegów (np. obliteracji naczyń żylnych),

-    w celu znieczulenia pacjenta przed zabiegami chirurgicznymi.

Wykonywanie płynów infuzyjnych

Pracownia przeznaczona do przyrządzania leków jałowych stanowi zespół odpowiednich pomieszczeń:

-    zmywalnia „brudna” - odkażalnia,

-    zmywalnia „czysta”,

-    pomieszczenie do oczyszczania wody i sterylizacji - destylamia i sterylizatomia,

-    pomieszczenie do wykonywania, sączenia i rozlewania płynów infuzyjnych - boks aseptyczny (boks powinien być izolowany przedsionkiem i śluzą od innych pomieszczeń apteki; wyposażenie boksu należy ograniczyć do niezbędnych urządzeń),

-    pomieszczenie do kontroli (z ekranami do przeglądania roztworów), etykietowania i zabezpieczania butelek z płynami,

-    laboratorium,

-    magazyny.

Sporządzanie leków do użytku pozajelitowego wymaga pomieszczeń aseptycznych, w których zanieczyszczenie mikrobiologiczne jest zredukowane do minimum. Niezbędnym warunkiem jest jałowość otaczającego powietrza, osiągnięta za pomocą działania promieni bakteriobójczych (UV) i przez filtrowanie (przetłaczanie powietrza przez odpowiednie filtry -HEPA). Przed rozpoczęciem pracy aseptycznej należy odpowiednio przygotować pomieszczenia do pracy, pracowników do pracy w boksie, aparaturę, naczynia i zamknięcia (korki gumowe) (patrz Ćwiczenie 1), jak również zbiorniki do rozpuszczania, przechowywania po sączeniu i do rozlewu, sączki i urządzenia do sączenia, butelki i metalowe zakrętki.

Przygotowanie surowców, rozpuszczalników, pojemników, aparatury

Do wykonywania roztworów do wlewów czy do wstrzykiwań należy używać surowców o najwyższej jakości. Substancje lecznicze i pomocnicze powinny być wolne od substancji gorączkotwórczych i w miarę możliwości jałowe, zadeklarowane przez producenta jako „pro iniectione". W aptekach szpitalnych roztwory te często przygotowuje się z substancji cz.d.a. (czysty do analizy - oznaczenie cz.d.a. dotyczy tylko czystości chemicznej, substancje te bywają zanieczyszczone mikrobiologicznie).

Rozpuszczalnikiem używanym do preparatyki płynów do infuzji jest Aqua pro iniectione. Wodę do wstrzykiwań wg FPVI otrzymuje się z odpowiedniej jakości wody pitnej na drodze destylacji, wymiany jonowej, odwróconej osmozy lub w inny sposób. Woda do wstrzykiwań

60