socjologia (9)

•    odkodowanie - jest to proces modyfikacji komunikatu przez słuchacza w taki sposób, który umożliwi mu zrozumienie danego komunikatu, proces odkodowania odbywa się w dwóch fazach: w pierwszej słuchacz otrzymuje określony komunikat, a w drugiej dokonuje jego przekształcenia, na proces odkodowania wpływają osobiste doświadczenia słuchacza oraz jego ocena zastosowanych symboli

•    sprzężenie zwrotne - jest to wyrażanie reakcji na usłyszany komunikat, istnieją dwa rodzaje sprzężeń zwrotnych: wyrażenie bezpośrednie (np. potakiwanie głową) i wyrażenie pośrednie (np. wzrost wydajności pracy), w tym przypadku można mówić o pewnej zależności - im silniejsze jest sprzężenie zwrotne, tym wyższy i lepszy poziom komunikacji. Na proces odkodowywania komunikatu wpływa zarówno treść danej wypowiedzi, jaki jej określony kontekst. W treści wypowiedzi zawierają się poszczególne słowa i semantyczne frazy. Każdy uczestnik komunikacji w indywidualny sposób posługuje się danym językiem oraz w sposób charakterystyczny dla siebie tworzy i interpretuje dane wypowiedzi. Elementami kontekstu danego komunikatu jest ton głosu, mowa ciała oraz kontakt wzrokowy. Te trzy składniki wchodzą w zakres ekspresji niewerbalnej, która w komunikacji pełni bardzo istotną rolę. Wielu z nas bardziej ufa przekazowi niewerbalnemu, niż takiemu, który został wypowiedziany za pomocą słów. Przeprowadzone badania dowodzą, że na ogólną ocenę wypowiedzi wpływają różne kanały przekazywania komunikatu. Badania pokazują, że komunikat wyrażony za pomocą słów jedynie w 7% wpływa na ocenę wypowiedzi. Natomiast ton głosu ma wpływ na ocenę aż w 38%, a mimika nawet w 55%.

Mówiąc o komunikacji interpersonalnej nie sposób nie wspomnieć tu a barierach komunikacyjnych. Do barier komunikacyjnych zaliczamy te wszystkie czynniki, które wywierają niekorzystny wpływ na komunikację. Bariery komunikacyjne utrudniają zrozumienie informacji zawartych w danym komunikacie. Bariery komunikacyjne mogą mieć charakter fizyczny lub psychologiczny. Do barier komunikacyjnych zaliczamy:

•    różnice kulturowe - wszystkie nasze dotychczasowe doświadczenia mają wpływ na nasz system poznawczy, zróżnicowania w interpretacji tego samego komunikatu przez kilka osób wynikają właśnie z kontekstu poznawczego i związanych z nim doświadczeń, które w zasadniczy sposób odciskają swoje piętno na sposobie myślenia każdego z nas

•    brak decentracji - zrozumienie rozmówcy oraz właściwa interpretacja danego komunikatu jest możliwa tylko wtedy, jeżeli będziemy w stanie przyjąć punkt widzenia i perspektywę nadawcy komunikatu, osoba, która opiera się tylko na własnej osobie i na własnym punkcie widzenia nie może być ani dobrym słuchaczem, ani dobrym rozmówcą

•    utrudnienia percepcyjne - komunikacja może być zaburzona, gdy nie jesteśmy w stanie zrozumieć swojego rozmówcy, który ma niewyraźną artykulację, mówi zbyt szybko, jaka się itd.

•    stereotypy - określone stereotypy wpływają na naszą komunikację, np. osoba, która posiada wysoki status społeczny będzie zazwyczaj słuchana dużo chętniej, niż osoba, której status jest niski, jeżeli nasz rozmówca charakteryzuje się pewnymi atrybutami, które mogą być przejawem jego wysokiego statusu społecznego, to najprawdopodobniej poświęcimy mu więcej swojego czasu, więcej naszej uwagi, będziemy bardziej uprzejmi i chętniej zgodzimy się z jego poglądami, natomiast zupełnie inaczej będziemy traktować rozmówcę, której status społeczny nie jest wysoki