sr3

Liście na krzewach leszczyny zaczynają się rozwijać dopiero po kwitnięciu. Z zalążni zapylonych kwiatów tworzą się orzechy, a przykwiatki otaczające zalążnie rozrastają się w zieloną miseczkę przykrywającą orzech.

Zielony orzech okryty przykwiatkami, jak listkami. jest niedostrzegalny. Ale gdy zaczyna dojrzewać i jest żółtawy, spostrzegają go sójki, dzięcioły i wiewiórki. Dzięcioły umocowują orzech w szczelinie pnia drzewnego i rozbijają go swymi dziobami jak dłutem. Niedźwiedzie też rozłupują orzechy. Wiewiórka zaś — szybko jak błyskawica przebiegając z gałęzi na gałąź — znosi orzechy do dziupli, robiąc zapasy na zimę.

Brązowawe orzechy są niewidoczne na ziemi pośród żółtego listowia. Na wiosnę zaczynają kiełkować.

Leszczyna rośnie wszędzie jako podszycie leśne. Szczególnie dużo jest jej w lasach liściastych, dębowych i lipowych; w lasach sosnowych — jest rzadsza. Z 1 hektara można zebrać 2 tony orzechów.

W Kraju Zakaukaskim i w Azji Środkowej są całe lasy orzechowe, gdzie rosną nie tylko orzechy laskowe. ale i migdały, pistacje, greckie orzechy i wiele innych drzew owocowych. Tworzy się tam obecnie lasy-sady. W krajach, gdzie jest mało leszczyny, sadzi się ją w ogrodach jako krzew hodowany. W pierwszym rzędzie wymienić tu należy Grecję i Rzym. gdzie orzechy laskowe sadzono w starożytności, sprowadzając je z Kaukazu i Pontu*.

Już w pradawnych czasach ludzie żywili się

•Pont — starożytna nazwa krainy leżącej w Azji Mniejszej nad Morzem Czarnym.

orzechami; świadczą o tym wielkie ilości skorupek, znajdowanych we wszystkich prehistorycznych osiedlach ludzkich.

Najlepszy gatunek ortzechów laskowych to fun-duk, który hodują w sadach orzechowych Kraju Krasn odarskicgo, na Krymie oraz w Gruzińskiej i Azerbejdżańskiej SRR. Leszczyna, podobnie jak dąb, w starożytności była uważana za świętą. Nie wolno było jej wyrąbywać. Wierzono, że pręt leszczynowy może wskazać ukryte skarby, że orzechy laskowe praeiz swą moc czarodziejską dają człowiekowi odporność, zatrzymują lecącą strzałę, gaszą ogień, wstrzymują burzę, pomagają zerwać okowy itp. Istnieje wiele baśni o złotych orzechach ze szmaragdowymi jądrami bądź o orzechach-dwojaczkach, które dają ludziom bogactwo. Rośliny pożyteczne zawsze przyciągały uwagę człowieka i rodziły fantastyczne opowieści, zachowane aż do naszych czasów.

Grecy leczyli orzechami ból głowy. Sądzili również, że jedzenie orzechów wpływa na przyspieszenie wzrostu.

Z nie wysuszonych orzechów można otrzymać smaczne mleko 1 śmietankę. Oczyszczone orzechy pocięte i namoczone na noc rozciera się w stępie lub miele w młynku do kawy. Część masy orzechowej zalewa się 9-krotną ilością wody i postawia na 4 godziny, aby nasiąkła wodą; trzeba też ją od czasu do czasu pomieszać. Następnie przecedza się lub wprost zlewa z wierzchu mleko i dodaje trochę soli lub cukru.

Takie mleko robią także z soi, konopi lub maku. Można więc *zjeść dębową kaszkę i wypić doskonałą kawę dębową z mlekiem z orzechów.

67