str288

Prądy morskie kształtują zasolenie wody morskiej, zawartość w niej tlenu, jej barwę i przezroczystość. Mają ogromny wpływ na rozwój procesów biologicznych w oceanie.

Profil muzyczny gerrar... ^ Filmy - Notatnik    ' & 1025. O.S.T.R - Synu ... " $ str287 - Paint    Itelix iLibrary Reader    Hydrologia ogólna - El..

8. MASY WODNE

Wody oceanu światowego nie są jednorodne pod względem właściwości fizycznochemicz-nych. zarówno w płaszczyźnie poziomej, jak i pionowej. Cechuje je uwarstwienie. Znaczne objętości wód oceanicznych o odrębnych właściwościach fizycznych, chemicznych i biologicznych uformowanych w określonym czasie w danych warunkach fizycznogeo-graficznych są nazywane masami wodnymi. W formowaniu mas wodnych główną rolę odgrywa woda powierzchniowa. Ogrzane lub ochłodzone (w zależności od strefy klimatycznej) wody warstwy powierzchniowej, dzięki procesom mieszania wiatrowego i głównie kompensacyjnego, stają się w całej swej masie stosunkowo jednorodne. Masa wodna charakteryzuje się określoną temperaturą, zasoleniem, zawartością tlenu, właściwościami optycznymi, wskaźnikami biologicznymi. Te wszystkie charakterystyczne dla siebie właściwości masa wodna zachowuje nawet po przemieszczeniu poza granice obszaru, w którym się uformowała i znacznej transformacji wynikającej z mieszania się z wodami innych typów.

W pionowej strukturze oceanu wydziela się cztery podstawowe typy mas wodnych: powierzchniowe, pośrednie, głębinowe i przydenne.

Powierzchniowe masy wodne obejmują warstwę wody miąższości 200-250 m. Ich właściwości zależą przede wszystkim od wymiany ciepła i wilgoci między oceanem i atmosferą, stratyfikacji i cyrkulacji wód oraz wzbudzanych przez nią prądów wstępujących i zstępujących, a także od mieszania konwekcyjnego i falowania. Powierzchniowe masy wodne odgrywają podstawową rolę w formowaniu mas wodnych pośrednich, głębinowych i przydatnych.

W związku ze strefowymi zmianami warunków klimatycznych i fizycznogeograficz-nych powierzchniowe masy wodne dzieli się na: równikowe, zwrotnikowe, szerokości umiarkowanych, subpolnrne i polarne.

W szerokościach przy równikowych formuje się równikowo-zwrotnikowa masa wodna (RZ) (rys. 234). Odznacza się ona najwyższą w oceanie światowym temperaturą, obniżonym zasoleniem, wynikającym z dodatniej wymiany wilgoci, którą zwiększa w niektórych regionach (Ocean Atlantycki) dopływ wód lądowych oraz adwekcja wysłodzonych wód (przez prądy Peruwiański i Kalifornijski). Wodna masa równikowo-zwrotnikowa podlega bardzo skomplikowanemu systemowi cyrkulacji.

Zwrotnikowe masy wodne (Z) (północna i południowa) formują się w rejonie dodatniej wymiany ciepła i ujemnej wymiany wilgoci. Są to obszary (z wyłączeniem szerokości przyrównikowych) od 35° szer. geogr. pn. do 23-25° szer. geogr. pd. Masy te wykazują wysoką temperaturę i mają podwyższone zasolenie. Niektóre typy zwrotnikowych mas wodnych występują w rejonach potężnych systemów makrocyrkulacji, z którymi są związane prądy wstępujące i zstępujące. Wśród zwrotnikowych mas wodnych

288