str 4 (17)

Jako przykład może posłużyć bryła na rysunku 3.18 (na wklejce), dla której rzuty A i B są wystarczające dla jej odwzorowania; przekrój ukośny płaszczyzna A-A oraz rzut w zaznaczonym kierunku H są rzutami dodatkowymi.

Kolejność i pewne reguły postępowania przy rozwiązywaniu zadań tego rodzaju omówiono w siedmiu punktach, opierając się na rysunku 3.18 (na wklejce).

1.    Pierwszym krokiem, jak we wszystkich zadaniach z rzutowania, jest identyfikacja elementów geometrycznych i odczytanie kształtu bryły, połączone 1 wyobrażeniem przestrzennym usytuowania dodatkowych płaszczyzn rzutowania względem bryły i względem pozostałych rzutni. Należy pamiętać, że:

-    rzutnia dla sporządzenia przekroju ukośnego jest usytuowana równolegle do płaszczyzny tego przekroju (na rys. 3.18 - <7 || A-A),

-    rzutnia dla widoku pomocniczego (na rys. 3.18 I H) jest prostopadła do zadanego kierunku rzutowania.

2.    Wybór miejsca na płaszczyźnie rysunku i zaznaczenie osi rzutów (na rys. 3.18d: dla przekroju — x\, dla widoku —y\). Oznaczenie osi na gotowym rysunku nie jest wymagane, ale jest pomocne w konstruowaniu rzutu (jt| wskazuje, że rzutnia dodatkowa G jest prostopadła do rzutni A, yi - że rzutnia //jest prostopadła do rzutni B - stąd wynikają wskazania co do odmierzania wartości z i y przy rysowaniu odpowiednich rzutów). Dodatkowych osi rzutów x_uy\ na ogół nie związuje się z układem osi jc, y, z, gdyż stwarzałoby to dodatkowe utrudnienia przy odmierzaniu współrzędnych poszczególnych punktów. Osie dodatkowe umieszcza się prostopadle do kierunku rzutowania na wolnym miejscu arkusza rysunkowego.

3.    Z punktów charakterystycznych danego rzutu (krawędzie, wierzchołki, punkty przecięcia się płaszczyzny przekroju z krawędziami i ścianami bryły) prowadzimy prostopadle do osi rzutów, równoległe odnoszące tych punktów.

4.    Wyznaczanie punktów rzutu ukośnego przeprowadzamy, stosując odmierzanie względnych wartości wysokości, głębokości i ew. szerokości punktów, tzn. położenia tych punktów względem przyjętego położenia dodatkowej osi rzutów Xi,y\ lub z\, a nie względem układu osi x, y, z. Przykładowo na rysunku 3.18d przekrój A—A usytuowano tak, jakby bryła przylegała do rzutni pionowej, a rzut H tak, jakby bryła stała na rzutni poziomej, chociaż z układu rzutów A i B wcale to nie wynika. Jest to wygodne, gdyż oś rzutów pokrywa się z rzeczywistą ścianą bryły i możliwe jest odmierzanie bezpośrednio wymiarów bryły. Upraszcza to wyznaczanie punktów i zmniejsza ryzyko pomyłek. Przy bryłach symetrycznych w danym rzucie (np. rzut G na rys. 3.17) najkorzystniej jest przyjąć oś

59