wstęp do teorii polityki img 85

91

3.4. Środki kulturowo-idcołogicznc

Polityka zagraniczna wielu krajów opiera się także na wykorzystaniu środków' kulturowo-ideologicznych. Kultura i ideologia mogą służyć podnoszeniu pozycji państwa na arenie międzynarodowej, zabezpieczeniu najważniejszych wartości bezpieczeństwa narodowego państwa”, jak również innym celom, takim jak: promocja demokracji i praw człowieka oraz sprawiedliwości międzynarodowej.

3.4.1. Kultura i dyplomacja kulturalna

Termin „kultura” oznacza całościowy sposób życia charakterystyczny dla danej zbiorowości, na który składa się wszystko to, co ludzie „robią, myślą i posiadają,    ⁵³. Kultura może sta

nowić środek oddziaływania międzynarodowego państwa, a najbardziej znanym sposobem jej zastosowania jest dyplomacja kulturalna, której istotę stanowią działania, służące realizacji bieżących i perspektywicznych celów polityki kulturalnej państwa⁵⁴. Poprzez promocję własnego sposobu myślenia i działania państwa próbują zdobyć wpływy w wielu regionach świata i podnieść swoją pozycję na arenie międzynarodowej. Dyplomacja kulturalna nie jest zjawiskiem nowym, a niektóre kraje mają długą tradycję w jej wykorzystywaniu. Na przykład Francja od połowy XIX wieku posługuje się dyplomacją kulturalną jako jednym z instrumentów polityki zagranicznej. Już w 1883 roku powołano Alliance Pranęaise - pierwszą instytucję służącą rozpowszechnianiu języka francuskiego. Wykorzystywanie kultury w polityce zagranicznej Francji skutecznie maskowało zmierzch jej mocarstwowości, zwłaszcza po zakończeniu drugiej wojny światowej. Po osłabieniu politycznym, prestiż Francji odbudowano opierając się na kulturze. Począwszy od 1958 roku położono duży nacisk na zagraniczną politykę kulturalną, kierując odpowiednie środki w wybrane rejony, między innymi 30 tysięcy nauczycieli języka francuskiego. Strefa objęta tą akcją pokrywała się ze strategiczno-politycznymi interesami Francji, a polityka kulturalna przyniosła pozytywne rezultaty w pozostałych płaszczyznach zagranicznej działalności państwa⁵’.