Image001501

ROZDZIAŁ I.

DZIEJE LOŻY WOLNOŚĆ ODZYSKANA NA WSCHODZIE LUBLINA.

1811 — 1815.

1. POWSTANIE PIERWSZEJ LOŻY LUBELSKIEJ (9 LUTY 1811).

ZAŁOŻYCIELE. URZĘDNICY W 1812.

W wieku XVIII nie znajdujemy w Lublinie żadnego śladu wolnomularstwa, choć było ono silnie rozpowszechnione na ziemiach polskich i miało loże w miastach daleko mniejszych od starożytnego grodu nad Bystrzycą. Miasto to po przejściu pod panowanie Austrji nie miało również przybytków „sztuki królewskiej”, gdyż wolnomularstwo w cesarstwie zostało zakazane jeszcze w 1795. Dopiero za Księstwa Warszawskiego Lublin otrzymał chrzest masoński.

Lublin, niegdyś ludny i rozległy, świadek sławnej Unji Korony z Litwą, ucierpiał wielce od pożaru za konfederacji Barskiej i nie mógł powrócić do stanu pierwotnego.

Za Księstwa Warszawskiego liczył zaledwie 7000 mieszkańców. Obywatel powiatu kraśnickiego, Kazimierz Puchała, tak opisuje Lublin ówczesny: „Krakowskie Przedmieście, dość szerokie, jest najporządniejszą i zdobiącą go ulicą. W rynku, mającym kształt kwadratu, stoi, doznawszy wprzódy rozmaitych odmian, ozdobny ratusz w nowym wystawiony stylu. Kilka posiada kościołów, z których Fara, jako też XX. Dominikanów, zbyt w kącie ukryty, są gmachami obszernemi, w dawnym sposobie budowanemi. Opuszczony teraz kościół, jakoteż i gmach pojezuicki zamieniony na szkoły departamentowe, celowały między innemi budowlami”.

Lublin począł się powoli dźwigać z ruiny.

To miasto, chylące się do upadku po szczęśliwej i tyle chluby przynoszącej 1809 roku wojnie — pisze dalej Puchała — zaczęło chociaż zbyt wolno do lepszego przychodzić stanu. Mieszkanie tylu urzędników nowe nadawało mu życie. Już szkoły pierwej zaniedbane, z chlubą wspomnieć