Image0015

J 76 U*t pifina ir ittutt, tęth Utai

mi* sobie tę samą, co poprzednio, treść i przez to suje się owym najbardziej duchowym kultem polegającym na tym, by dzięki myśleniu przyswoić sobie i pojęciowo ująć to, co w innym ujęciu jest tylko treścią subiektywnego uczucia lub wyobrażenia. W ten sposób filozofia jednocz}' w sobie obie strony właściwe i sztuce, i rcligii: r obiektywność sztuki, która utraciła tu wprawdzie zewnętrzną zmysłowość, nic zamieniona została na najwyższą formę obiektywności, tj. na formę myślenia — * oraz podmiotowość rcligii, która zostaje tu oczyszczona 1 podniesiona do poziomu podmiotowości myślenia. Albowiem myślenie jest z jednej strony najbardziej wewnętrzną i najbardziej osobistą podmiotowością — prawdziwa zaś myśl, idea, zarazem najbardziej rzeczową j obiektywną ogólnością, która dopiero w myśleniu może ująć siebie w swej własnej formie.

Na tym zaznaczeniu różnicy pomiędzy sztuką, reli-gią i nauką musimy tu poprzestać. i4i Zmysłowa forma świadomości jest dla człowieka formą wcześniejszą, toteż religia na wcześniejszych swych szczeblach była religią sztuki i jej zmysłowego sposobu przedstawienia. Dopiero w rcligii ducha uświadamiamy sobie Bogn jako ducha w wyższy, bardziej myśleniu odpowiadający sposób, co zarazem wskazuje, ie manifestacja w formie zmysłowej nie jest formą rzeczywiście odpowiednią dla ducha.

3. Podział

Skoro wiemy już, jaką pozycję zajmuje sztuka w święcie ducha oraz filozofia sztuki pośród poszczególnych dvscvn!in filozoficznych, powinniśmy teraz w niniejszej

części ogólnej, rozważyć przede w-szystkim ogólną ideę piękna w sztuce.

Aby jednak dojść do idei piękna w sztuce w jej totalności, musimy przejść po kolei trzy szczeble:

Na pierwszym zajmiemy się pojęciem piękna w ogóle;

na drugim — pięknem w przyrodzie, którego braki wykażą nam konieczność ideału jako piękna w sztuce;

na trzecim — przedmiotem rozważań będzie ideał w swym urzeczywistnieniu jako artystyczne jego przedstawienie w dziele sztuki.