Img00101

105

2.43.    Łączenie elementów aluminiowych między sobą lub z innymi metalami wymaga omówienia.

Elementy aluminiowe (i aldrejowe) dadzą się łączyć przez lutowanie i spawanie. Lutowania i spawania do łączenia ze sobą gołych przewodów linii napowietrznych nie stosuje się, z uwagi na zmniejszoną wytrzymałość przewodu na rozciąganie. W tych przypadkach stosuje się powszechnie połączenia zaciskowe, zwykle za pomocą złączek karbowanych.

W złączach zaciskowych skręcanych śrubami (połączenia szynowe, przewody instalacyjne), przy zastosowaniu znacznych naprężeń ściskających, występuje zjawisko pełzania („aluminium płynie”), tj. wzrostu odkształceń przy niezmiennych naprężeniach. W jego wyniku styk doznaje obluzowania, następuje wzrost rezystancji przejścia, silniejsze nagrzanie oraz intensywniejsze utlenianie powierzchni stykowych. W obwodach małej mocy może nastąpić przerwa w obwodzie. W obwodach dużej mocy może nastąpić zupełne wytopienie styku. Celem uniknięcia luzowania się styków przewodów aluminiowych w złączach zaciskowych nacisk śrub powinien być wywierany za pośrednictwem stalowych podkładek sprężynujących.

Rys. 2.44-1. Sposób zawieszenia przewodów odgromowych na stupie stalowym: 1 — przewody robocze, 2 — przewody odgromowe

Przy połączeniu szyn aluminiowych z miedzianymi może występować, w obecności wilgoci, zjawisko korozji elektrolitycznej aluminium. Jednym ze sposobów uniknięcia kłopotów związanych z utlenieniem lub korozją szyny aluminiowej, stykającej się z szyną miedzianą, jest użycie przekładek tzw. kupalowych. Są to elementy składające się z dwóch płytek: aluminiowej i miedzianej, zespojonych przez walcowanie. Od strony aluminium płytkę można ze-spawać łatwo z szyną aluminiową, od strony miedzi połączenie z szyną miedzianą nie sprawia trudności.

Stal

2.44.    Chemicznie czyste żelazo ma stosunkowo małą konduktywność (y₂o ⁼ 10,3 MS/m), wielokrotnie niższą od konduktywności miedzi czy aluminium. Konduktywność stali zawierającej domieszki może ulec jeszcze kilkakrotnemu zmniejszeniu. Wadę tę, z punktu widzenia zastosowań przewodowych, rekompensuje niska cena stali, dostępność, duża wytrzymałość mechaniczna oraz odporność na korozję po pokryciu powierzchni warstewką cynku.

Przewodów stalowych w postaci ocynkowanych linek (FL) o przekrojach 10-95 mm² używano kiedyś w krótkich liniach wysokiego napięcia, przeznaczonych do przesyłania niewielkich mocy (np. przy elektryfikacji wsi).