IMGw54

97

sporo energii na ruchy niepotrzebne. Wzmożony tonus mięśniowy (paratonia) powoduje, że dziecko nie może rozluźnić mięśni, niezaangażowanych w wykonywanie czynności;

4) zaburzenie koordynacji ruchowo-wzrokowej powodujące, że dziecko z wielkim trudem uczy się dostosowywać swoje ruchy do właściwości przedmiotów. Powią-v^ania ruchowo-wzrokowe wytwarzająsię w tych wypadkach z dużym opóźnieniem. Każde dziecko odbiegające od normy pod względem swej sprawności motorycznej reprezentuje nieco odmienny zespół różnorodnych objawów. Opóźnienie rozwoju ruchowego może być niejednakowe zarówno ze względu na zakres, który obejmuje, jak i stopień jego nasilenia. Głęboki stopień opóźnienia ruchowego, przejawiający się we wszystkich zakresach działalności motorycznej dziecka, określa się mianem debi-lizmu ruchowego (Spionek 1969,1970,1973).

Według Nartowskiej (1980,1986) najczęściej spotykane zespoły zaburzeń ruchowych u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym to:

a)    niezręczność ruchowa całego ciała (jest to lżejszy stopień opóźnienia rozwoju motorycznego),

b)    niezręczność manualna (może występować na tle ogólnego opóźnienia rozwoju ruchowego lub mieć charakter izolowany).

(^Zarówno niezręczność ruchowa, jak i zła sprawność manualna odbija się w wieloraki sposób na pracy szkolnej dziecka. /

Tabela 3. przedstawia objawy obniżonej sprawności motorycznej obserwowane u dzieci w trakcie wykonywania różnorodnych czynności.