Magazyn6
9001

282

BANKI

szym tylko stopniu na kredyty o charakterze gospodarczym, jak to wynika z następującego zestawienia:

W miljardach marek polskich

W końcu roku	Obieg	Dyskonto i pożyczki	Dług Skarbu
1920	49	4	60
1921	229	35	221
1922	793	l8l	675
1923	125.372	41.300	XII.332

c) Obecny Bank Polski. Pięcioletnia inflacja pieniądza papierowego, gwałtowna zwłaszcza w r. 1923, doprowadziła do zupełnego chaosu w dziedzinie pieniężnej, w związku z czem pod koniec r. 1923 dojrzała w Polsce całkowicie konieczność reformy walutowej. Po przeprowadzeniu szeregu prac wstępnych oraz po osiągnięciu równowagi budżetowej Skarbu jak również faktycznej kilkumiesięcznej stabilizacji marki polskiej, Rząd 23 kwietnia 1924 r. wprowadził system monetarny, oparty na monometalizmie złotym oraz nową jednostkę monetarną, która otrzymała nazwę złotego i ustalił, że z jednego kilograma czystego złota wybija się 3 444.44 złotych. Przeprowadzona jednocześnie zmiana ustroju pieniężnego określiła stosunek marki polskiej do nowej jednostki monetarnej w wysokości r 800 000 marek polskich za 1 złotego, co ściśle odpowiadało ustabilizo • wanemu poprzednio stosunkowi marki polskiej do franka złotego. Marka polska przestała być prawnym środkiem płatniczym od 1 lipca 1924 r.

W kwietniu r. 1924 dobiegły również końca prace przygotowawcze, zmierzające do powołania do życia banku emisyjnego, co było ostatnim etapem reformy walutowej. Komitet Organizacyjny Banku Polskiego, utworzony 14 stycznia 1924 r., opracował statut, który został ogłoszony jako załącznik do rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 20 stycznia 1924 r. (Dz. U. Nr. 8, poz. 75). Po po-myślnem przeprowadzeniu rozpoczętych w końcu stycznia zapisów na akcje, odbyło się 15 kwietnia 1924 r. zebranie założycielskie akcjomarjuszów Banku, a 28 kwietnia — otwarcie Banku. Rozpoczynając swe czynności, Bank przejął na podstawie umowy ze Skarbem najważniejsze aktywa i pasywa P. K. K. P.

B. P. powstał w formie spółki akcyjnej szczególnej, rządzącej się statutem, mającym moc ustawy. Bank ma za zadanie „utrzymanie stałości pieniądza oraz regulowanie obiegu pieniężnego i kredytu “ i został wyposażony do 31 grudnia 1944 r. przez Państwo w wyłączny przywilej emisji biletów bankowych, będących prawnym środkiem płatniczym.

Pierwotny tekst statutu ulegał licznym zmianom, z których najważniejsze (w przedmiocie kapitału zakładowego, pokrycia biletów oraz czynności bankowych) przeprowadzono w latach 1926,    1927

(w związku z pożyczką stabilizacyjną), 1933, 1935 i 1936. Kapitał zakłade-w y Banku wynosił początkowo 100 miljo-r.ów złotych, podzielonych na 1 miljon ak-cyj po r 00 złotych. W r. 1927 w związku z planem stabilizacyjnym został powiększony o 50 miljonów złotych w drodze emisji 500 tysięcy sztuk akcyj, przejętych w całości przez Skarb Państwa. Druga ta emisja akcyj została w r. 1936 odkupiona przez Bank od Skarbu i kapitał zakładowy zmniejszono do pierwotnej wysokości 100 miljonów złotych.

Początkowo wszystkie akcje Banku były imienne. Dla ułatwienia obrotu akcjami zmiana statutu w r. 1926 wprowadziła możność zamiany akcyj imiennych na oka zicielskie, z tern, że ogólna ilość akcyj oka-zicielskich nie może przekraczać 15% kapitału zakładowego. Ograniczenie to zniesiono w r. 1933, przyczem z okazji zamiary dawnych akcyj na akcje nowego wzoru ustalono, że akcje imienne będą wydawane jedynie w odcinkach zbiorowych po 25 akcyj i wyższych. Z końcem r. 1935 pierwsza emisja akcyj składała się w 48% z akcyj imiennych i w 52% z akcyj okazicielskich.

Do uczestniczenia w Walnem Zebraniu uprawnieni są tylko właściciele akcyj imiennych, zapisani w księgach Banku eona j mniej na 4 miesiące przed terminem Walnego Zebrania. Prawo jednego głosu na Walnem Zebraniu daje każde 25 akcyj, jednakże nikt nie może mieć więcej, niż 500 głosów. Władze Banku stanowią: Walne Zebranie, Rada, Prezes i Wiceprezes, Komisarz, Dyrekcja oraz Komisja Rewizyjna.

Do kompetencji Walnego Zebrania należy: a) zatwiei dzanie sprawozdań rocznych, bilansu, rachunków zysków i strat oraz projektowanego podziału zysków.