NLP0

i cel. Często sobie tego nie uświadamiamy. Może nam się wydawać, że nie potrafimy wyjaśnić, dlaczego postąpiliśmy w taki, a nie inny sposób, nie wspominając tu o otaczających nas ludziach, którzy czasem zupełnie nie rozumieją naszego zachowania. Tak więc nasze postępowanie daje świadectwo naszemu systemowi wartości i przekonań. W tych kategoriach jest ono również oceniane - pozytywnie bądź negatywnie. Rozpatrzmy tu wspominany przykład człowieka zostawiającego książkę w pomieszczeniu, w którym skończył czytać do czasu, gdy będzie chciał kontynuować czytanie. Jeśli wyznaje on przekonanie: Jestem osobą niezależną i nie przestrzegam banalnych, ograniczających zasad, jego sposób postępowania z książką będzie uzasadniony tym właśnie przekonaniem. Jeżeli natomiast myśli o sobie: Jestem bałaganiarzem, jego zachowanie, jak i jego postępowanie w wielu innych przypadkach, którego nie potrafi uzasadnić, będzie utwierdzać go w tym przekonaniu. Jeżeli jego zachowanie będzie irytować otaczających go ludzi, istnieje duże prawdopodobieństwo, że przekonanie to zostanie wzmocnione. Właśnie w ten sposób często zyskujemy opinię niedbałych, niepunktualnych, aroganckich czy bezmyślnych - nasze działania zostają ocenione według kryteriów wartości wyznawanych przez innych ludzi, a to z kolei potwierdza nasze negatywne przekonania. Im są one silniejsze, tym gorzej wpływają na podejmowane przez nas działania.

„Przegródki” z Przekonaniami

Zarówno nasze działania, jak i przekonania można stopniować. Będąc przekonanym, że bałaganiarstwo jest cechą charakterystyczną działaniem utwierdzającym Cię w tym przekonaniu może być „zostawienie książki na podłodze w sypialni”, „zostawienie książki na stole”, „me-zwrócenie książki na półkę” lub „ustawienie książki na półce w innym miejscu niż zwykle”. Podobnie jak poznające świat dziecko zaczyna umieszczać w kategorii „drzewo” coraz więcej roślin charakteryzujących się pewnymi wspólnymi cechami, tak w miarę dorastania ludzie zaczynają umieszczać podejmowane przez nich decyzje i działania w „przegródkach” zajmowanych przez różne przekonania. Lepsze myślenie nie polega na wzmacnianiu tego systemu, który również ma swoje zalety. Podstawę stanowi tu zrozumienie tego procesu i umiejętne dokonywanie wyborów. Do Ciebie należy decyzja, jak będziesz interpretował podejmowane przez Ciebie działania. Sam wybierasz, w co chcesz wierzyć, i sam decydujesz o swoich przekonaniach. Efektywne myślenie powinno opierać się na przekonaniach motywujących do podejmowania działań.

7fi

dentyfikacja Twoich „przegródek z przekonaniami”

Teraz zastanów się, jakie relacje występują pomiędzy Twoimi przekonaniami i podejmowanymi przez Ciebie działaniami. Przeanalizuj swój typowy dzień, wypisując wszystkie czynności, które zwykle robisz. Pomyśl, jakie przekonania kierowały Tobą, gdy wykonywałeś te działania.

Zastanówmy się nad kwestią mycia po sobie filiżanki w czasie przerwy na kawę. W zależności od kierujących przekonań myjesz filiżankę zaraz jak skończysz pić kawę, myjesz ją, kiedy potrzebujesz jej na następnej przerwie na kawę, robisz to, gdy już zaschnie lub gdy zużyjesz już wszystkie filiżanki i nie masz w czym wypić kawy. Kierujące Tobą przekonania mogą brzmieć „Lubię czystość i porządek”, „Szanuję swoje rzeczy” lub „Nie przywiązuję wartości do przedmiotów”. Mogą Tobą sterować przeróż-ne powody: możesz chcieć dać komuś przykład czy nie chcesz, by posądzali do Cię o bałaganiarstwo. Możesz również wykonywać tę czynność, utwier-dzając się w swoich negatywnych przekonaniach, na przykład: „Wszyscy innie wykorzystują” czy „Marnuję się w tej firmie”. Wykonując to ćwiczenie określ, jakie przekonania Tobą kierują, kiedy podejmujesz się jakiegoś y zadania. Ludzie wykonują niezmierzoną liczbę czynności postępując zgodnie z własnymi przekonaniami. Czasem zdarza się, że niewielka odmienność między przekonaniami dwóch osób może być przyczyną rozpadu mał-ństwa. Na przykład jedna osoba zawsze zakręca tubkę z pastą do zębów, tomiast druga nigdy tego nie robi. Nieumiejętność pogodzenia się z tymi óżnicami wywołuje trudne do zażegnania konflikty. Analizując swoje po-stępowanie powinieneś zauważyć określony wzorzec swojego zachowania, który powstał, ponieważ - mając do czynienia z bardzo różnorodnymi sytu-f acjami - kierujesz się tymi samymi przekonaniami. Zdarza się również, że wykonując jedną czynność (np. zawsze zapisując w terminarzu, co masz zrobić) kierujesz się więcej niż jednym przekonaniem (w tym wypadku -„Jestem punktualny”, „Jestem dobrze zorganizowany” czy „Dotrzymuję słowa, jeśli się z kimś umawiam”).

Dzięki zastanowieniu się nad relacjami między przekonaniami i podejmowanymi działaniami możesz uświadomić sobie przekonania wpływające na Twoje postępowanie, z których do tej pory nie zdawałeś sobie sprawy. Teraz przeanalizuj swoje notatki i określ, które z przekonań są pozytywne i motywują Cię do podejmowania działań. Właśnie te przekonania pomagają Ci osiągać wyznaczone cele, robić to, co chciałbyś robić, ||i stawać się takim, jakim chciałbyś być. Następnie zidentyfikuj negatywne ekonania, które powstrzymują Cię od wykorzystywania Twojego po-cjału i tym samym nie pozwalają Ci na realizację celów.

77