Obraz
7 (58)

wykorzystują strategie umożliwiające „podtrzymywanie” negatywnego nastroju, 3) charakteryzują się osłabieniem kontroli uwagowej.

Jeśli zatem potraktujemy grupy lękowe i depresyjne jako „jednorodne”, możemy oczekiwać braku różnic w zadaniach dotyczących uwagowego przetwarzania emocji podstawowych (złości, smutku, radości). Należałoby zadać pytanie, czy podzielenie badanych na grupy prawdziwie lękowych/depresyjnych, lękowych/depresyjnych defensorów, prawdziwie lękowych/depresyjnych i lękowych/depresyjnych represorów pozwoli na odnalezienie wzoru funkcjonowania, charakterystycznego dla każdej z grup. Warto też zastanowić się nad włączeniem do analiz emocji wtórnych.

Podział na cztery grupy dokonywany jest z użyciem narzędzia do pomiaru zapotrzebowania na aprobatę społeczną. Aprobata społeczna definiowana jest jako „pragnienie akceptacji ze strony innych ludzi i gotowość do zachowywania się w sposób

aprobowany społecznie” (Drwal i Wilczyńska, 1980), co za tym idzie konstrukt ten

/

wymaga zaangażowania zasobów poznawczych i myślenia o „ja”. Lewis (1999) wskazuje, iż z poznaniem i myślami o ..ja” związana jest klasa emocji wtórnych. Dlatego też warto zastanowić się, czy emocje wtórne nie są elementem, który wchodząc w interakcje z lękiem i depresją nie różnicuje przetwarzania uwago wego bodźców emocjonalnych.

1.4 Emocje wtórne w teorii i badaniach lęku i depresji

Nie ma pełnej zgodności co do odpowiedzi na pytanie czym są emocje wtórne (self-conscious emotions). Czasami mówi się o nich, jako o wytworze, powstałym w kontekście społecznym i złożonym z emocji podstawowych. Zdaniem Ekmana (1992, 1993) emocje podstawowe charakteryzują się stałymi, uniwersalnymi i rozpoznawanymi przez wszystkich ludzi wzorcami ekspresji. Lewis (1999) zwraca z kolei uwagę na fakt, iż emocje wtórne są silnie związane z poznaniem. Zatem nie można o nich mówić w oderwaniu od myśli o „ja” i poznania. Do klasy emocji wtórnych zaliczamy: zazdrość,

18