Obraz (1256)

Argument ten wcale jednak nie przemawia za rezygnacją z systemu rezerwy obowiązkowej. Tym bardziej, że ogólnie istnieje zakaz debetowania sald na rachunkach w banku centralnym, a wprowadzenie rezerwy uśrednionej przy stopie rezerwy 0% pozwala ograniczenie to obejść¹.

Podsumowując powyższe rozważania, można zauważyć trzy tendencje w zakresie ewolucji technicznych aspektów rezerwy obowiązkowej na świecie²:

-    sukcesywnie zmniejsza się obciążenie tym parapodatkiem, a dodatkowo wprowadza się oprocentowanie środków utrzymywanych z tego tytułu lub nawet likwiduje ten instrument, jak miało to miejsce w Kanadzie, Nowej Zelandii czy Szwecji³;

-    upraszcza się system rezerwy obowiązkowej, wprowadzając praktycznie we wszystkich krajach rozwiniętych system rezerwy opóźnionej i uśrednionej, co pozwala wykorzystać wszelkie zalety tego instrumentu;

- ujednolica się stawki rezerwy i ogranicza się różnicowanie podmiotowe instytucji ją odprowadzających.

Przykłady

Aby lepiej zrozumieć funkcjonowanie poszczególnych elementów rezerwy obowiązkowej, można zbudować przykładowy, abstrakcyjny system rezerwy, a następnie zwiększać jego stopień złożoności, aby stał się on bliższy realiom dzisiejszej bankowości. Na początek należy zauważyć, że dokonano znacznego uproszczenia, stwierdzając, że podstawą naliczania rezerwy będą wyłącznie depozyty o terminie zapadalności do jednego roku, w związku z czym nie będzie występować zróżnicowanie obciążeń z tego tytułu. Stawka rezerwy wynosić będzie 10%. Rezerwa naliczana jest i utrzymywana w okresach jednodniowych w sposób równoległy oraz musi być w całej wysokości odprowadzona na rachunek w banku centralnym (patrz przykład 2.1). Przy powyższych założeniach należy stwierdzić, że banki będą miały dużą trudność w zarządzaniu płynnością, gdyż aż do końca dnia roboczego nie będą wiedziały, jaką kwotę będzie należało odprowadzić na rachunek w banku centralnym. Skutkiem takich rozwiązań byłyby zapewne duże wahania stóp procentowych na tynku pod koniec każdego dnia, co wynikałoby z faktu, że banki, które źle przewidziały, ile środków będą potrzebowały, będą starały się uzyskać dodatkową płynność na rynku lub ją tam umieścić. Problem ten uwypukla fakt, że poziom wolnych środków na rachunku w banku centralnym

25

1

   Patrz: C. Borio, The implementing of monetary Policy in industrial countries: a survey, „BIS Economic Papers” 1997, nr 47, s. 51.

2

   Ibidem, s. 15.

3

   System finansowy w Polsce..., op. cit., s. 130.