P1030062 (3)

_________issmi&

zatrudnionym niższe płace, firmy będą musiały zaplanować Wsp^ udział robotników w zyskach z tytułu wzrostu produktywno^ Koszty ponoszone przez pracodawców będą łagodzone przez który weźmie na siebie ciężar finansowania ubezpieczenia od b_e?’ robocia. Firmy płacą obecnie podatek od funduszu płac w wysokość 8,8%. Zniesienie płatności na rzecz funduszu dla bezrobotny^ które obecnie wynoszą rocznie 21,8 miliarda dolarów, nie powin^ stanowić problemu dla rządu, gdyż dzięki zmniejszeniu liczby bezrobotnych o 2 miliony państwo zaoszczędzi 27,5 miliarda dolarów na rozmaitych zasiłkach i świadczeniach, a więc więcej niż wpływ ze zniesionego podatku od przedsiębiorstw, co pozwoli na sfinan sowanie ubezpieczenia od bezrobocia¹.

Zwolennicy tego projektu sądzą też, że zmiana planu tygodnia poprawi wydajność i konkurencyjność francuskich firm wobec światowej gospodarki. Oprócz znanej argumentacji, że krótszy tydzień pracy zmniejsza zmęczenie i zwiększa sprawność, podkreśla się też że dzięki naciskowi na elastyczny czas pracy następuje optymalizacja wykorzystania kapitału i wyposażenia, czyli wzrost produktywności Eksperymenty z krótszym tygodniem pracy przeprowadzone w firmach takich, jak Hewlett-Packard i Digital Equipment przekonały wielu sceptyków w świecie biznesu, że nowe podejście przyniesie znaczne korzyści. Zakłady firmy Hewlett-Packard w Grenoble przeszły na czterodniowy tydzień pracy, lecz są czynne przez całą dobę, I 7 dni w tygodniu. 250 zatrudnionych tam osób pracuje tygodniowo 26 godzin 50 minut na zmianie nocnej, 33 godziny 30 minut na zmianie popołudniowej oraz 34 godziny 40 minut na zmianie rannej. Zarabiają tyle samo co w tygodniu trwającym 37,5 godziny, choć pracują średnio prawie 6 godzin krócej. To dodatkowe wynagrodzenie pełni w oczach dyrekcji rolę zapłaty za chęć robotnika do współpracy w ramach nowego układu elastycznych godzin pracy. Zakład w Grenoble potroił swoją produkcję w dużej mierze dzięki nieprzerwanej pracy przez cały tydzień, również przez sobotę i niedzielę, kiedy był bezczynny przed reorganizacją harmonogramu. Gilbert Foumier, działacz francuskiej federacji demokratycznych związków zawodowych mówi, że związkowcy są zadowoleni z takich eksperymentów. „Jesteśmy przeświadczeni, że krótszy tydzień pracy ma kluczowe znaczenie dla tworzenia nowych miejsc pracy w Europie pod

warunkiem, że maszyny będą czynne tak samo długo lub dłużej jak w poprzednim układzie"².

Firma Digital Equipment wybrała inne rozwiązanie. Zaproponowano pracownikom czterodniowy tydzień roboczy z 7-procentową obniżką płacy. Spośród 4 tysięcy pracowników krótszy tydzień pracy wybrało 530 osób, czyli ponad 13% załogi. Dzięki temu zaoszczędzono 90 miejsc pracy, które zlikwidowałby re-engineering. Rzecznik dyrekcji firmy Robin Aschmal powiedział: „Dużo ludzi było zainteresowanych krótszym czasem pracy i niższą płacą. Młodzi ludzie chcą inaczej dzielić swoje życie między pracę i odpoczynek 1 wolą mieć więcej wolnego"³.

Komisja Unii Europejskiej i Parlament Europejski wyraziły swoje poparcie dla skrócenia tygodnia roboczego jako sposobu rozwiązania problemu bezrobocia. Memorandum Komisji ostrzegało, że należy unikać utrwalenia się podziału na dwie odrębne grupy społeczne I ludzi ze stałym zatrudnieniem oraz bezrobotnych - gdyż to zjawisko będzie miało katastrofalne skutki społeczne i ostatecznie zagrozi samym podstawom każdego społeczeństwa demokratycznego. Oświadczenie Komisji stawiało sprawę jasno, że rząd i gospodarka w każdym państwie winny wspomagać i tworzyć miejsca pracy poprzez skrócenie tygodnia roboczego tak, by osiągnąć większą sprawiedliwość społeczną w okresie wzrostu bezrobocia⁴. Również Parlament Europejski udzielił swego poparcia inicjatywom gwarantującym szybką redukcję liczby godzin pracy dziennej, tygodniowej lub rocznej, które umożliwią powstrzymanie rosnącego trendu zjawiska bezrobocia⁵.

Apele o krótszy tydzień pracy wtargnęły nawet do odwiecznego bastionu etosu przemysłowego, do Japonii. Przez ostatnie 30 lat tydzień roboczy w Japonii stawał się coraz krótszy. Towarzyszył temu znaczny wzrost produktywności i wzrost gospodarczy, zadając

285

1

Tamże.

2

Ih Tamże s. A6.

3

■.³ Tamże.

4

Memorandum on the Reducłion and Reorganization of Working Time, Brussels: Commission of the European Communities, 1982 s. 60.

5

D. Ceravolo, Report on the Memorandum from the Commission of the European Communities on the Reducłion and Reorganization of Working Time, European Parliament, Committee on Social Affairs and Employment, 1983 s. 9.