P1070904

110

nej kondygnacji, podwojone przy narożnikach. W pasie fryzowym kwadratowe otwory strychowe. Oba budynki nakryte niskimi dachami dwuspadowymi.

93 KANONIA ul. Mieszka I nr 18 (fig. 93). Zbudowana 1859 na rezydencję bpa sufragana. Rozbudowana 1913 wg projektu Władysława Jewasińskiego o jedną oś od zach. Murowana, otynkowana. Na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjna, podpiwniczona; w piwnicach sklepienia odcinkowe oparte na koszowych arkadach. Układ wnętrz dwu- i półtrakto-wy. Na zewnątrz siedmioosiowa, boniowana, kondygnacje rozdzielone gzymsem. Wejście w drugiej od zach. osi. Okna wyższej kondygnacji w opaskach z gzymsami W pasie fryzowym kwadratowe otwory strychowe, powyżej gzyms z ząbkowaniem. Dach niski, czterospadowy.

91 DAWNY WIKARIAT ul. Lubrańskiego nr 2 (fig. 91). Zbudowany przed 1850 z przeznaczeniem na mieszkania dla czterech wikariuszy katedralnych. Przebudowany wg projektu Mariana Andrzejewskiego 1924 i 1928; w trakcie przebudów zmieniony układ pomieszczeń i dodane wystawki: jednoosiowa od pn. i czteroosiowa od pd. Murowany, otynkowany. Na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjny z poddaszem, podpiwniczony w części pn., w piwnicach przebudowane sklepienia odcinkowe. Układ wnętrz dwutraktowy, z sienią na osi. Fasada siedmioosiowa, boniowana w przyziemiu. Skrajne osie w płytkich ryzalitach, akcentowane szerszymi oknami zamkniętymi segmentowo, okna piętra w prostych opaskach z parapetowymi płycinami. Dach dwuspadowy kryty dachówką.

89 DAWNE WIKARIATY ul. Lubrańskiego nr 5 (fig. 89) i 6. Zbudowane 2. poł. w. XVIII. Murowane, częściowo konstrukcji szkieletowej, otynkowane. Na rzucie prostokąta, parterowe z wystawkami i jedną piwnicą sklepioną kolebkowo (w domu nr 5 pod częścią zach., w nr 6 od wsch.). Układ wnętrz dwutraktowy. Elewacje frontowe akcentowane pila-strami pod wystawką i na narożach. Dachy dwuspadowe kryte dachówką.

88 DAWNY WIKARIAT ul. Lubrańskiego nr 7 (fig. 88). Zbudowany 2. poł. w. XVIII, remontowany w. XIX, konserwowany 1956—59. Konstrukcji szkieletowej, otynkowany, parterowy z wystawką, pięcioosiowy. Układ wnętrz zmieniony, dwutraktowy, pierwotnie z sienią na osi. Komin butelkowy zabudowany. Dach czterospadowy, polski, kryty gontem.

POZOSTAŁOŚCI FORTYFIKACJI OSTROWA TUMSKIEGO

przyczółek Śluzy tumskiej i mur kurtynowy WZDŁUŻ CYBINY (fig. 3). Cytadela Tumska zbu- 3 dowana 1833—39 wg systemu nowopruskiego; należała do niej śluza przegradzająca Cybinę celem spiętrzania wód w dolinie Warty, łącząc zarazem jako most Ostrów Tumski z fortyfikacją prawobrzeżną wokół Sródki, Śluza rozebrana ok. 1920, pd. odcinek muru 1968. Zachowany zach. przyczółek śluzy (obecnie warsztaty Muzeum Archidiecezjalnego) położony przy ul. Dziekańskiej stanowił bramę wjazdową na most (fig. 95). Wbudowany w skarpę koryta rzeki, wydłużo- 95 ny poprzecznie do osi bramy, z frontem od zach. Murowany, licowany dwubarwną cegłą i ciosami granitowymi, nakryty nasypem ziemnym. Od strony rzeki dwukondygnacyjny, od frontu dolna kondygnacja stanowi piwnicę. W górnej kondygnacji na osi sień przejazdowa (obecnie z zamurowaną arkadą wylotową na nie istniejący most), trójprzęsłowa; skrajne przęsła sklepione segmentowo, półkrzyżowe, środkowe przęsło węższe, nakryte kolebką z lunetami; w kluczu sklepienia rombowo osadzony kamień z datą 1838; szwy sklepień akcentowane jasną cegłą. Po bokach sieni przejazdowej po dwa pomieszczenia wydłużone równolegle do jej osi, sklepione kolebkowo, z lunetami nad otworami wejściowymi bądź głębokimi wnękami; skrajne pomieszczenie od pd. sklepione poprzecznie dwiema kolebkami połączonymi bocznie arkadą. W dolnej, piwnicznej kondygnacji pomieszczenie pod sienią sklepione kolebką skróconą od wsch. o część nakrytą stropem, reszta sklepień segmentowych. Z zewnątrz od frontu wlot sieni przejazdowej w ryzalicie, sklepiony segmento-wo i licowany ciosami, pod kamienną płytą gzymsu fryz z dwubarwnej cegły. — Przyległy mur kurtynowy w przeważającej wysokości oporowy względem skarpy, w górnej strefie z otworami strzelniczymi, z których trzy (pierwotnie po środku kurtyny) o kształcie półkolistym.