Obraz!3

5. Ochrona terenów zieleni przed odpadami w świetle przepisów prawa polskiego

Obowiązująca ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska zawiera wiele przepisów mających na celu ochronę terenów zieleni, zwłaszcza w krajobrazie otwartym, przed uciążliwymi dla środowiska odpadami. Jako odpady określa się zużyte przedmioty oraz substancje stałe i ciekłe powstające w związku z bytowaniem człowieka, jego działalnością gospodarczą i przemysłową. Głównym źródłem odpadów w miastach są gospodarstwa domowe. Powstają tu odpady bytowe zaliczane do odpadów komunalnych. Wszelkie odpady niszczą środowisko zarówno przez ich obecność i ilość, jak i rozkład i negatywne oddziaływanie jego produktów na otoczenie. Gospodarka odpadami polega na:

-    stosowaniu zdrowych dla środowiska metod oczyszczania ścieków z uwzględnieniem czterech stopni oczyszczania (mechaniczne, chemiczne, biologiczne i ozonowanie),

-    organizowaniu usług w sferze utylizacji odpadów i recyclingu,

-    dbałości o zachowanie estetyki składowisk w krajobrazie otwartym, w tym obowiązku obsadzania zboczy składowisk nadpoziomowych celem unikania konfliktów wizualnych w krajobrazie i budowy zabezpieczeń technicznych,

-    urządzaniu stref ochronnych w formie zadrzewień wokół wysypisk.

Odpady przemysłowe i gospodarcze (zbiorniki, wysypiska śmieci) nigdy

nie są obojętne dla środowiska pod względem fizycznym, chemicznym i biologicznym: zajmują teren, zmniejszając w ten sposób zasoby gruntów rolnych i stwarzają konflikty wizualne w krajobrazie.

Najczęściej stosowanym sposobem pozbywania się odpadów stałych jest ich składowanie na wysypiskach tworzonych bez specjalnych zabezpieczeń przed zanieczyszczaniem (skażeniem) wód gruntowych. W praktyce wysypiska szybko się wypełniają i w wielu miastach pojawia się problem znalezienia miejsca na składowanie odpadów (według burmistrza Nowego Jorku „to czego nie chcemy staje się naszym przekleństwem”)- W poglądach dziennikarzy coraz częściej kwestionuje się przydatność spalania jako metody likwidacji odpadów komunalnych. Odpady te jednak w wielu krajach są traktowane jako potencjalny surowiec energetyczny.

Większość odpadów komunalnych jest składowana na wysypiskach dzikich, a odpadów przemysłowych - w formie ścieków w stawach osadowych (cukrownie, serownie, wzbogacanie rud metali). Większość wysypisk śmieci nie spełnia u nas ani standardów krajowych, ani europejskich. Źle wykonane wysypiska komunalne zanieczyszczają wody powierzchniowe, podskórne i

229