Podręcznik Zaręby7

potencjalnego agroturysty. Wypoczynek na wsi, „u gospodarza”, może mieć oczywiście I wiele wspólnego z ekoturystyką i często odpowiada wielu jej priorytetom, takim jak: I podtrzymywanie dobrobytu lokalnych mieszkańców, korzystanie z już istniejącej baz> I noclegowej lub dostarczanie turystom zdrowych posiłków z miejscowych produktów I rolnych. Niektórzy właściciele gospodarstw agroturystycznych, szczególnie położo-1 nych w obrębie lub okolicach obszarów chronionych, wykazują dużą wrażliwość na I sprawy ochrony przyrody, a postawą i poglądami wpływają na zachowanie i sposób I bycia odwiedzających ich turystów. Często organizują oni gościom wiele dodatkowych I imprez i atrakcji, które mogą być elementami programów wypraw ekoturystycznych. I np.: wycieczki konne, rowerowe, oprowadzanie po parkach i rezerwatach, naukę I rozpoznawania ziół albo zbierania grzybów. Agroturystyka jednak, jako forma I spędzania czasu, przybiera najczęściej formę stacjonarnego wypoczynku, sielan- I kowych „wczasów pod gruszą”. Podstawowym celem ekoturystyki jest natomiast I aktywne odkrywanie dzikiej przyrody i rdzennej kultury, ich dogłębne poznawanie I i kontemplacja. Różnica polega zatem głównie na podstawowym motywie podróży I Gospodarstwa wiejskie mogą natomiast w wielu przypadkach stanowić bazę noc- I lęgową i żywieniową dla ekoturystyki.

W literaturze przedmiotu pojawia się także pojęcie ekoagroturystyką, którym I ókreśla się wypoczynek u rolników uprawiających ziemię i produkujących żywności metodami ekologicznymi (w gospodarstwach posiadających atest lub będących I w trakcie przestawiania się na rolnictwo ekologiczne). Najbardziej znaną organizacją. I która zrzesza takie gospodarstwa, jest ECEAT - Europejskie Centrum Ekologicznego I Rolnictwa i Turystyki.

Innym terminem, często stosowanym w przedmiotowym piśmiennictwie wymień-1 Xjie z ekoturystyką, jest-turystyką alternatywna. Geneza tego pojęcia wiąże się ze| zjawiskami z lat sześćdziesiątych, kiedyTo~TTafó3źiła się w Stanach Zjednoczonych I kontrkultura hippisowska. Bunt i protest młodego pokolenia przeciwko cywilizacji I przemysłowej i konsumpcyjnemu modelowi życia, niszczącemu środowisko i praw- I dziwę stosunki między ludźmi, był źródłem powstania nowej ideologii, która dotyczyE I także podróżowania. Turystyka alternatywna miała być sposobem na inne zwiedzanie I świata; młodzi ludzie podróżowali w małych grupach, omijali z daleka masowe I turystyczne atrakcje i poszukiwali prawdziwego kontaktu z miejscową ludnością [171 IE s. 57-60J. Współcześnie jednak pojęcie turystyki alternatywnej wprowadza pewien! zamęt do terminologii przedmiotu, ponieważ może być bardzo różnie interpretowane. I Niektórzy' uważają, że jest to każda forma turystyki „małej skali” w przeciwieństwie dc I turystyki masowej. A więc wszystko, co alternatywne, ma być dobre, a to, co masowe. II złe i negatywne. Tymczasem turystyka małej skali (np. ekoturystyką) nie jest żadna! alternatywą turystyki masowej. Jest to niszowa forma podróżowania, istniejąca obok I turystyki dużej skali. Z kolei turystyka masowa może stać się bardziej przyjazna I środowisku, jeśli ulegnie procesowi ekologizacji i stanie się turystyką zrównoważoną lf Niektórzy autorzy proponują więc utożsamienie pojęć „turystyka zrównoważona' I i „turystyka alternatywna”, co również nie najszczęśliwiej oddaje sens terminu I sustainable tourism. Jeszcze inni używają określenia „alternatywna” w stosunku do I każdej nowej formy podróżowania, takiej jak: turystyka przygodowa, agroturystyka. I

52