Re exposure of DSC03267

jak Aleksander królowie oficjalnie stawali się po śmiard bogami. Pierw*^ który dostąpił czd boskiej za życia, był Ptolemeusz II FiladeUbe (ten. mihjg, sjostią). W2ł0 r.,p.n.e. przyznał on cześć boaką swąjąj tmarłąj sloatrie-mihn^ Areinoe. Tym samym jako małżonek bogini sam stał się żyjącym bogiem.

Tylko żaden z Antygonidów nie był nigdy dla Macedończyków bogiem ani ta żyda ani po śmierci, chociaż królowie s tąj dynastii odbierali cześć boską wni*^ rych miastach greckich.

& Gncj* i Macedonia pod rządami Antygitmtffa

Monarchia antygonidów. Organizacja państwa macedońskiego za panna, nia Antygona Gonatasa i jego następców jest znana bardzo słabo. Wiemy jak, nią tfiwłncirjmsmrirrfiify nzwiąąywli dn trsdyrji dynantymMij ArgeniTie j waU system administracyjny stworzony przez Filipa Q. Nadal dużą ndę w pg. stwk odgrywało zgromadzenie żołnierzy, s którego wolą królowie modeli ą liczyć. Nie ulega jednak wątpliwości, że w swoich docyzjach byli suwerenni.

Tym, co jeszcze odróżniało monarchię macedońską od pozostałych monarchii hellenistycznych, były relacje między królem a społeczeństwem. An tygoaidr bowiem, w przeciwieństwie do Lagidów i Sełeukidów, nie rządzili krąjem podh-tyra i obcym etmcmie, nigdy też dla swoich rodaków nie byli bogami, tym samym dystans między władcą a jego poddanymi był o wiele mniąjszy.

Warto wkiotować. śe Macedonia nie zaznała walk dynastycznych, tej pt> wdziwąj plagi, która nirsriyła inne dynastie. Macedończycy wykazywali to godną ateaaowiaBialBjsłagió wobec awofeh królów.

W skład maewdiłi Antygonidów, oprócz Macedonii i sąsiednich obazute zamieszkanych przez plemiona tradycyjnie z nią związane, wchodziła równid thraBsIkrii Mmnmdniii wybierany był dożywotnim hegemonem Związku Tesał-skfago), perkia nmsts na wjłmein trackim i Grecja właściwa.

Kontrolę nad Grają zapewniały Antygonidom garnizony (nazwane pras greckiego historyka Pnlłżytza .kajdanami Hellady"), znąj dujące się w kiom w Demetrias w południowej Tesalii, Chalkis naEn-bd, Piretnde i Koryncie. Na Morza Ejgąjskim operowała natomiast flota ał» doóska. Instrumentem macedońskiej polityki byty również pieniądze, którymi królowie wzpieriłi przyjazne sobie stronnictwa w miastach greckich,

WHIw.pjw. o wpływy w Grecji tahirgnii tek inni władęy hellenistyczni, W łatach 267-262/261 Ptolemeuszowi II ud* rifttchędĆ Ateny, Spartę l kilka innych miast do zbrojnego wystąpienia ptw-dwtołhicedoniL Kraiądze i wsparcie ptolemejskiej dyplomacji jednak niszy <^głńV48a,*wsna przez historyków chremonidejską (od imienia atsńdk

Antygona Gonatasa i zdobyciem A» zwolennig Macedonii. Od tego czasu Ateny praetedy*

ZW1ĄZSK WOLSKI IAOHAJBBŁ W 1! połowie III w. p.n.e. większość poleia greckich, oprócz Aten i Sparty. należała do dwóch związków, Etolskiego i Achajskie-go. Zwiąaak (gr. kolnon) jako typ organizacji politycznej znany był jot wcześniej, ala rozkwit tąj instytucji jest charakterystyczny dla Grecji w epoce hellenistycz-n«j. W związkach funkcjonowała caaada podwójnego obywatelstwa (należały bowiem do nich niezależna poleia i ethne - lody) i wykształciły się nadrzędne InBtytucje wzorowane na instytucjachpolia: zgromadzenie, rada, urząd stratega.

Związek Etolzki, powstały jot w V w. p.n.e., grupował miasta i plemiona i terenów Grecji północną) i środkowej. Sama Etolia miała organizację plemienną, chociaż w epoce hellenistycznęj rozpoczął się joż proces jej urbanizacji. Głównym ośrodkiem związku i miejscem obrad zgromadzenia było sanktuarium Apol-lina w Thermon.

WIV w. p.n.e. Związek Etolzki przekształcił się w rodzą) państwa federacyjnego, zorganizowanego na dosyć demokratycznych zasadach. Naczelnym organem było zgromadzenie, obok niego funkcjonowała rada, w którą) reprezentowani byli wszyscy członkowie związku. Z czasem z rady wyodrębniła się kilkudziesięcioosobowa komisja, która faktycznie kierowała związkiem. Najważniejszym i urzędników był strateg wybierany przez zgromadzenie.

Należy podkreślić, że ekspansja Etolii w Grecji środkową) nie spowodowała początkowo konfliktu z Antygonidami, mimo że tereny należące do członków związku w praktyce odcięły Macedonię od GreąjL Obie siły zachowywały wobec siebie neutralność, aczkolwiek traktowały się z rezerwą.

Związek Achajski, stworzony przez miasta północnego Peloponezu, powstał w 280 r. pm.e. Okres jego największą) Świetności rozpoczął się jednak w połowie m w., kiedy strategiem został Ara tog z Sykionu. Ten wybitny polityk doprowadził, uauwąjąc macedoński garnizon z Koryntu, do uwolnienia Peloponezu spod kontroli Antygona Gonatasa.

Władza wykonawcza w związku należała do stratega i do niewielkiego kolegium wyodrębnionego z rady, które podejmowało najistotniejsze decyzje z zakresu obronności, polityki zewnętrzną) i finansów federalnych. Istniało też zgromadzenie, ale działające na mniąj demokratycznych zasadach niż w Związku Etolskim.

Sparta. Na Peloponezie głównym rywalem Związku Achajskiego była Sparta, której dziejom w epoce hellenistycznej poświęcę teraz nieco uwagi

Informacje o ustroju Sparty i przyczynach jego kryzysu znajdzie Czytelnik we wcześniejszych rozdziałach. W tym miejscu przypomnę tylko, że konsekwencją kryzysu, który dotknął Spartę w IV w., byt drastyczny spadek liczby pełnoprawnych obywateli, a co za tym idzie, słabość militarna państwa. Jakiekolwiek próby wzmocnienia pozycji Sparty na Peloponezie wymagały zmiany tego stanu nemy.

W 245/244 r. p.n.e. królem Sparty został Agis IV, który opierąjąc się na ■deklasowanych Spartiatach podjął próbę reform. Zamierzał on znieść długi i skonfiskować grunty należące kiedyś do państwa, a następnie wydzielić na nich

3ZS