Re exposure of DSC03388

POŻYCIA CHRZEŚCIJAŃSTWA. OD POLITYKI JEGO UPRZYWILEJOWANIA 013 R. NJEJ DO UZNANIA CHRZEŚCIJAŃSTWA (KATOLICYZMU) ZA RELIGIE PANUJĄCĄ OSO R. NE)

1. Wielkie Prześladowania i ich skutki

Wydane v latach 303 i 9M saykty IMtejm i tetrarchów spowodowały najaętae i najdłuższe prsećl adow »nia Kościoła. Dotknęły ono przede wszystkim część wschodnią Imperium, gdzie trwały do 313 r,«t prowincji zachodnich -nąjbardziei Afrykę, gdzie było dnie skupisko chrześcijan. Pierwszy edyfct z lutego 303 r. obowiązywał w zasadzie w całym imperium. Nakazywał on zniszczenie wszystkich miejsc koku thrześdjaóskięgo, wydanie i spalenie świętych ksiąg oraz zakazywał wiernym ąpnmadwd Postanowienia tego edyktu wcielał w tycie na Zachodzie nie tylko Maksymianus, ale takie Kon stan cjusz Chlorus, znany ze swej polityki tolerancji reSggnęj. Kapłani, którzy oddali Pismo św., owsiani byli przez Kośbo! za zdrajców itradiłoru). Niektórzy starali się ominąć nakaz wydając władzom tylko księgi heretyckie. Dalsze edykty były znacznie surowsze wobec chrześcijan, zwłaszcza czwarty edyfct wydany na początku 304 r. Nakazywał on wszystkim mieszkańcom Imperiom pod groźbą kary śmierci złożenie ofiar bogom. W wyniku tych prześladowań było wielu męczenników, ale takie wielu odstępców - łapa. Grupa ta stanowiła poważny problem dla Kościoła po zakończeniu prześladowań. Większość traditores i łapa chciała wrócić do chrześcijaństwa, na co znaczna część biskupów zezwalała po odbyciu ciężkiej pokuty. Niektórzy jednak zwierzchnicy Kościoła uważali, że nie ma przebaczenia dla odstępców. Problem ten z całą ostrością wystąpił w Afryce i stał się przyczyną schizmy określanej mianem donatyzmu.

Prześladowania na Wschodzie imperium trwały bez przerwy do 311 r., kiedy to ciężko chory i bardzo cierpiący Galeriusz odwołał je na łożu śmierci wydając edykt, który nakazywał tolerancję religijną. W kilka dni później cesarz umarł. W prowincjach wschodnich wznowił prześladowania Maksyminus Dąjs. Skorzy'

■tal on k pomocy intelektualistów pogańskich i wyzyskał niechęć do chrześcijaństwu elit mląjaklch wielu ośrodków rzymskiego Wschodu,aby zaatakować chrte-ńcljnn w bardziej wyrafinowany sposób. Cesarz starał się ośmieszyć chrześcijan, wyknsać ich dwulicową moralność. W kręgach związanych z Maknyminem powstał utwór zwany Akta Piłata, w którym bardzo ujemnie został przedstawiony Chrystus. Caaarz nia tytko atakował chrześcijan, ale starał się odrodzić stare kulty pogańskie i podporządkować kapłanów scentralizowanej administracji „kościelną)”. Jego projekty w tej dziedzinie rozwinął i udoskonalił w 363 r. Julian Apostata. Koniec reformom Maksymłna i prześladowaniu chrześcijan na Wscho-dslo położyła dopiero śmierć Cezara w 313 r. (zginął w walce z Augustem Llcy-niu szum).

__2. Polityka religijna Konstantyna

Na Zachodzie polityką tolerancji wobec chrześcijan zapoczątkowali Konstantyn i Mąksencjusz. Bitwa o Rzym w 312 r. między tymi dwoma pretendentami do najwyższej władzy w Imperium nie była walką religijną, bo Makacnęjuaz nie prześladował chrześcijan. Według tradycji chrześcijańskiej • Laktancjuaz, Euzebiusz) Konstantyn miał przed bitwą wizję wróżącą mu zwycięstwo, jeśli będzie walczyć pod znakiem Chrystusa. Rok 312 byłby zatem oficjalną datą nawrócenia Konstantyna. Nie ulega jednak wątpliwości, ża postawa religijna cesarza przeszła ewolucję. Dopiero stopniowo stawał się gorliwym chrześcijaninem dążąc do chrystianizacji całego Imperium. W 313 r. Konstantyn spotkał się w Mediolanie z cesarzem Licyniuszem, który musiał się liczyć z silnymi gminami chrześcijan na Wschodzie; obaj Augustowie omówili tam nowe zasady polityki religijnej. Potwierdzili oni postanowienia edyktu Galeriusza z 311 r.. zapewniające chrześcijanom równouprawnienie z innymi wyznaniami. Nowością było zapewnienie Kościołowi zwrotu skonfiskowanych dóbr. Porozumienie obu cesarzy w sprawach religijnych jest niesłusznie nazwane edyktem mediolańskim. Treść jego jest znana z listu okólnego Licyniusza, opublikowanego na morach Nikomedii w Bitynii.

Uważany za inspiratora nowąj polityki religijną} cesarz Konstantyn me przestał być najwyższym kapłanem kultów pogańskich, czyli pontifez mazimtts. W dalszym ciągu lansował kult nąjwyższego boga - Soł Iiwictus, którego tradycje przejął od cyca, Konstancyusza Chlorusa, sprzyjał jednak w pełni rozwojowi Kościoła chrześcijańskiego, nad którym sprawował swoisty protektorat. Sam Konstantyn przyjął chrzest dopiero na łożu śmierci (337 r.), co zresztą było często praktykowane przez wielu nawróconych w wieku dojrzałym. Najbardziej istotne jest to, że Konstantyn uznał siebie za wybrańca Boga chrześcijańskiego, pośrednika między Bogiem a ludźmi Tak przekształcona została koncepcja religijna Dioklecjana. Sprawowanie władzy cesarskiej z woli Boga upoważniało cesarza do uczestnictwa w zjazdach duchowieństwa, występowania w roli opiekuna