s 42 43

42 ROZDZIAŁ 2

•    Prezydent RP (art. 142 ust. 1),

•    Rada Ministrów (art. 146 ust. 4 pkt 2),

•    Prezes Rady Ministrów (art. 148 pkt 1),

•    ministrowie kierujący działami administracji rządowej (art. 149 ust. 2),

•    Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (art. 213 ust. 2).

Rozporządzenia wydaje władza wykonawcza w celu odciążenia parlamentu, dookreślenia i doprecyzowania treści ustawowej. Odciążenie ustawodawcy dotyczy głównie szczegółów technicznych, uregulowań zmiennych w czasie, a także postanowień ściśle fachowych. Warunkiem wejścia w życie rozporządzenia jest jego ogłoszenie w sposób przewidziany prawem. Rozporządzenia centralnych organów państwa są ogłaszane w Dzienniku Ustaw.

Źródła prawa miejscowego

Zgodnie z postanowieniami art. 87 ust. 2 Konstytucji RP akty prawa miejscowego są źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej na obszarze działania organów, które je ustanowiły". Organy samorządu terytorialnego i terenowe organy administracji rządowej na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawach ustanawiają akty prawa miejscowego (art. 94 Konstytucji RP). Warunkiem wejścia w życie aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie (art. 88 Konstytucji RP). Powszechne obowiązywanie aktów prawa miejscowego oznacza możliwość regulowania postępowania adresatów prawa należących do wszystkich kategorii, na terenie właściwości danego organu. Są to tylko akty normatywne. Na przykład uchwały rady gminy dotyczące konkretnej, jednostkowej sytuacji, takiej jak odwołanie skarbnika gminy czy nadanie honorowego obywatelstwa w gminie, nie mają cech aktu prawa miejscowego^{1 2}.

Kompetencja gmin, powiatów i województw do stanowienia prawa powszechnie obowiązującego jest jednym z przejawów ich samodzielności³. Istota samodzielności prawnej nie polega więc na wolności podmiotów od prawa, ale na swobodzie działania oraz wolności od ingerencji podmiotów nadrzędnych w granicach określonych prawem. Stanowią o tym: art. 7 („or-

43

ŹRÓDŁA PRAWA

: my władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa”) oraz ni U) ust. 2 Konstytucji RP („samorząd terytorialny uczestniczy w sprawo-iinu władzy publicznej i przysługującą mu zasadniczą część zadań publicz-m i li wykonuje we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność”).

Zasady tworzenia aktów prawa miejscowego są zawarte w następują-• i li ustawach:

z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (lekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 80, poz. 872 z późn. zm.) w rozdziale IV ..Akty prawa miejscowego” (art. 39-45),

/ dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. /. 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) w rozdziale IV „Akty prawa miejscowego stanowione przez gminę” (art. 40-42),

-    / dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jedn. Dz. U. /, 2001 r. Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.) w rozdziale IV „Akty prawa miejscowego stanowione przez powiat” (art. 40-44),

-    /. dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (tekst jedn. Dz. U. /. 2001 r. Nr 142, poz. 1590 z późn. zm.) w rozdziale VIII „Akty prawa miejscowego stanowione przez samorząd województwa” (art. 89-91),

-    w niektórych innych ustawach dotyczących kompetencji organów administracji rządowej, na przykład w ustawie z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1502 z późn. zm.).

Można wyróżnić trzy główne rodzaje aktów prawa miejscowego stano-iiinych przez terenowe organy administracji rządowej i jednostki samo-i phi terytorialnego:

I) akty zawierające statuty,

') akty zawierające przepisy wykonawcze,

') przepisy porządkowe.

Pojęcie i charakter prawny statutu nie jest jednoznacznie rozumiane • i loktrynie prawa administracyjnego¹⁰². Sam termin „statut” w języku prawił m znany jest od dawna. W początkach polskiego prawa był on używany juko odpowiednik dzisiejszej ustawy. Zgodnie z encyklopedyczną definicją

^Hl,‘ Por. na przykład R. Raszewska-Skałecka, Statut i regulamin zakładu administracyjnego ^: < • mdła prawa, Wrocław 2007 i zebraną tam literaturę; M. Miemiec, Pojęcie statutu w na-' prawa, Acta Universitatis Wratislaviensis, Prawo L1V, Wrocław 1975, s. 160; P. Lisowski, ' >k nlne źródła prawa. Akty normatywne stanowione przez organy zakładów administracyjnych •    ) Prawo administracyjne, pod red. J. Bocia, Wrocław 2000, s. 82 i 90-91; H. Izdebski,

l Kulesza, Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Warszawa 1999, s. 227-230.

1

   Zob. D. Dąbek, Prawo miejscowe samorządu terytorialnego, Bydgoszcz-Kraków 2003, i podana tam literatura.

2

   E. Malisz, Przepisy gminne, Zielona Góra 1994, s. 8.

3

   Zob. D. Kurzyna-Chmiel, Nadzór wojewody nad samorządem terytorialnym..., s. 121, i podana tam literatura.