Scan0017 (29)

stycznych, czasopisma przedmiotowe, wycinki z prasy i inne;    •

2)    teksty pisane — plany i konspekty zajęć, no

tatki studentów, opracowania pisemne, wypisy z przestudiowanej literatury itd.;    .

3)    pomoce naukowe —• oryginalne przedmioty, przyrządy miernicze, instrumenty naukowe, gabloty technologiczne, modele, mapy, schematy, wykresy, diagramy itp. .

Wymienione środki dydaktyczne są stale unowocześniane. Przygotowuje się coraz doskonalsze podręczniki akademickie, w tym również podręczniki zaprogramowane, wprowadza się segregatory służące do sporządzania notatek z tekstów drukowanych, tablice flanelowe, pozwalające na dowolne przyczepianie i przesuwanie odpowiednio przygotowanych elementów, a także tablice baagnetyczne.

Środki złożone stosowane w szkolnictwie wyższym opierają się na urządzeniach mechanicznych, zwłaszcza elektrotechnicznych i. elektronicznych. W ich skład wchodzą:

1)    techniczne środki wizualne — grafoskopy, diaskopy, epidiaskopy i aparaty projekcyjne, mikroskopy, teleskopy, radary itp.;

2)    techniczne środki audytywne — gramofony, magnetofony, radioodbiorniki, radionamierniki i inne;

3)    środki audiowizualne — projektory filmowe, telewizory, magnetowidy, płyto widy;

4)    środki automatyzujące proces kształcenia — uczące, ćwiczące i egzaminujące maszyny. dydaktyczne, gabinety językowe, komputery, planetaria Itp.

Wśród środków złożonych coraz większą rolę odgrywają również tzw. środki — metody, np, radio, magnetofon, telewizja w obwodzie zamkniętym, maszyna dydaktyczna, za pomocą których można skutecznie ekSjponorwać odpowiednio zaprogramowane treści kształcenia.

Współczesne środki dydaktyczne ściśle wiążąc się z metodami i formami organizacyjnymi nauczania, służą nie tylko wzbogaceniu czynności nauczycieli akademickich, lecz również czynności studentów. Sprzyjają upoglądofwieniu zajęć dydaktycznych, a jednocześnie doistarczają odpowiednich wiadomości oraz umożliwiają studentem doskonalenie umiejętności i nawyków. Wpływają także na rozwijanie, zdolności poznawczych słuchaczy i umiejętności prowadzenia badań naukowych. „Mimo tej wybitnie rozszerzonej roli nowoczesnych środków dydaktycznych — stwierdza W. Okoń — pozycja nauczycieli akademickich pozostaje nienaruszona. Od nich zależy tworzenie wychowawczej atmosfery studiów, stanowiącej najogólniejsze tło pracy akademickiej, od nich zależy wprowadzanie studentów w świat myśli i badań naukowych oraz umożliwianie im zdobycia wiedzy i umiejętności badawczych, od nich wreszcie zależy racjonalne włączenie samych środków w twórczy proces dydaktyczno-badawczy” ^w.

Zarysowany system dydaktyczno-wychowawczy ściśle wiąże się z procesem kształcenia w szkole wyższej. Proces kształcenia (nazywany zamiennie procesem dydaktycznym) stanowi ciąg systematycznych czynności nauczycieli akademickich i studentów umożliwiających osiągnięcie celów działalności dydaktyczno-wychowawczej, Realizowany w szkolnictwie wyższym może on mieć różnorodny przebieg w zależności od celów kształcenia, składu osobowego kadry naukowo-dydaktycznej i studentów, jakości planów studiów i programów nauczania, materialnej bazy kształcenia i środków dy-

¹⁴ W. Okoń: Elementy dydaktyki szkoły wyższej, Warszawa 1 §72. s. 270 - 271.

29