Scan0054 (13)

- Godz. 16,47. Kierownik grupy studenckiej B. W. zwraca się do członków zespołu: „Kto chciałby omówić główne ogniwa procesu nauczania i uczenia się, które będziemy rozpatrywać na seminarium”. Ponieważ nikt nie zgłasza się do omówienia tego zagadnienia, on sam posługując się Dydaktyką wojskową J. Bogusza stwierdza, że w kształceniu żołnierzy występują pewne momenty, zwane właściwie ogniwami procesu nauczania — uczenia się, wspólne dla wszystkich przedmiotów realizowanych w wojsku. Oto one:

1. Przystosowanie żołnierzy do aktywnego przyswajania nowych wiadomości i umiejętności oraz uświadomienie im życiowego znaczenia aktualnie opanowywanej wiedzy.

3.    Przyswajanie nowych treści kształcenia drogą bezpośrednią lub pośrednią, przy wykorzystaniu biblioteki, czytelni, sprzętu bojowego, środków?' techniczno-poglądowych oraz maszyn dydaktycznych.

S. Kształtowanie prawidłowych pojęć ii ich formułowanie, przyswajanie prawideł, porównywanie, zestawianie, analiza, synteza, indukcja, dedukcja, abstrahowanie i konkretyzacja.

4.    Utrwalanie i zapamiętywanie wiedzy, ćwiczenie pogłębiające, wyrabianie umiejętności i sprawności.

5.    Samodzielna praca żołnierzy w celu kształtowania umiejętności stosowania opanowanej wiedzy w procesie rozwiązywania zadań praktycznych.

6.    Powtarzanie opanowanych treści kształcenia oraz przegląd i systematyzacja materiału nauczania.

7.    Po sprawdzeniu, że eksponowane treści kształcenia zostały opanowane, następuje przejście do nowego tematu lub działu programu nauczania.

Następnie kierownik grupy studenckiej szczegółowo omawia wymienione ogniwa procesu kształcenia wojskowego.

Godz. 17,00. Student Z. R. uzupełniając wypowiedź kierownika zespołu podkreśla, iż w Zarysie dydaktyki ogólnej W. Okonia nieco inaczej zostały sformułowane zasadnicze ogniwa procesu nauczania. Wymienia je więc według następującej kolejności: a) uświadomienie uczącym się celów i zadań nauczania: b) opracowanie nowego materiału; c) uogólnianie nowego materiału; d) utrwalenie nowego materiału; e) kształtowanie umiejętności i nawyków; f) wiązanie teorii z praktyką; g) kontrola i ocena wyników nauczania. „Z tego wynika — stwierdza student Z. R. — że w ogniwach procesu nauczania przedstawionych przez kolegę B. W. brak wiązania teorii z praktyką”. Kierownik grupy studenckiej nie zgadza się ze stanowiskiem studenta Z. R. Uzasadnia, że piąte ogniwo procesu nauczania dotyczy właśnie wiązania teorii z praktyką. Z kolei student S. J. zwraca się do członków zespołu z następującym pytaniem: Jaki jest związek omawianych ogniw procesu nauczania z tematem planowanego seminarium, tj. z zasadami, formami i metodami nauczania? Kierownik zespołu, śmiejąc się. stwierdza, że to jest przecież zupełnie jasne. Przytacza nieco zmodyfikowany fragment Zarysu dydaktyki ogólnej W. Okonia: „Analiza tych najogólniejszych momentów — mówi — ma pozwolić na głębsze wniknięcie w istotę nauczania ii uczenia się oraz na uwypuklenie znaczenia zasad, form i metod szkolenia w praktyce dydaktyczno-wychowawczej w wojsku”. Wypowiedź ta nie zadowala studenta S. J. Prosi więc o bardziej konkretne wyjaśnienie nurtującego go zagadnienia. Student A. F. próbuje przedstawić swoje zdanie na ten temat. Jednakże kierownik zespołu przerywając mu ogłasza 10-minu-tową przerwę (godz. 17,20).

Godz. 17,30. Kierownik grupy studenckiej ogłaszając koniec przerwy oświadcza, że jego zdaniem pierwsze zagadnienie zostało całkowicie rozpatrzone. Studenci S. J. i A. F. uważają jednak, że należałoby jeszcze dokładniej rozpatrzyć związki i zależności zachodzące między głównymi ogniwami procesu nauczanie, i uczenia się a zasadami, formami i metodami dydaktycznymi. Na to kierownik zespołu: „To już zostało wyjaśnione. Teraz musimy przystąpić do rozwiązywania kolejnych zadań”.

Godz. 17,35. Kierownik grupy zwraca się do studenta M. R., który został wyznaczony przez nauczyciela akademickiego do przygotowania na zajęcia seminaryjne drugiego' referatu, czy może scharakteryzować podstawowe zasady szkolenia wojskowego. Student M. R. odpowiada, że nie jest jeszcze całkowicie przygotowany do tego zagadnienia, ale może przedstawić członkom zespołu ogólny szkic swojego referatu. Ponieważ propozycja ta została przyjęta przez wszystkich uczestników nauki własnej, student M. R. — korzystając z notatek własnych oraz z Dydaktyki wojskowej J. Bogusza — rozpoczyna swój referat od wyjaśnienia, co to są zasady nauczania. „Zasady szkolenia wojskowego — stwierdza — jako ogólne normy postępowania przełożonych i podwładnych w procesie nauczania — uczenia się są przewodnikiem dydaktycznym, podpowiadającym wykładowcom i słuchaczom, jak należy najskuteczniej przekazywać

103