ScannedImage 14

Kryzys i Powstawanie Teorii Naukowych

Wszystkie odkrycia omówione w rozdziale szóstym były przyczyną zmian paradygmatów lub przynajmniej je współwarunkowały. Co więcej, zmiany, w które odkrycia te były uwikłane, miały charakter tak konstruktywny, jak i destrukcyjny. Przyswojenie poszczególnych odkryć umożliwiało uczonym wyjaśnienie szerszego zakresu zjawisk przyrody bądź też ściślejsze ujęcie niektórych zjawisk wcześniej znanych. Sukces ten osiągano jednakże kosztem odrzucenia pewnych standardowych dawniej przekonań i procedur badawczych i zastąpienia tych składników dotychczasowego paradygmatu innymi. Wskazywałem już na to, że tego rodzaju zmiany związane są ze wszystkimi odkryciami nauki normalnej z wyjątkiem tych, które poza drobnymi szczegółami dawały się przewidzieć, nie były zatem czymś zaskakującym. Źródłem tego rodzaju konstruktywno-destrukcyjnych zmian paradygmatów są nie tylko odkrycia. W niniejszym rozdziale zajmiemy się analogicznymi, choć zazwyczaj o wiele gruntowniej szymi zmiana-

125