skanowanie0043 (21)

Ryt. 15*12. Kv*aty homeotyczne o ofcweoe zMololculrttffym kosztem prędkaria We<i psatoći). (A) **»Q-no*a hypoleucs. (8) Caifho pafostós płatkowego na strefę pręcikowia u magnolii lub kaczeńca (rys. 15-12) spowoduje, że ze spiralnie rozmieszczonych zawiązków pręcików rozwiną się płatki (petalodia). W strefie okwiatu płatki u obydwu tych roślin są normalnie rozmieszczone okółkowo.

15.3.1.1. Osiowość organizmu - rola polarności i kierunkowych podziałów komórek

W przypadku zygoty, z której powstaje zarodek wielokomórkowy rośliny nasiennej, wpływ polaryzujący ma niewątpliwie środowisko woreczka zalążkowego i zalążka, w którym zygota się rozwija. W rezultacie rozmieszczenie składników cytoplazmatycz-nych w zygocie też jest polarne. U Arabidopsis po stronie zwróconej w kierunku mikro-pyle zalążka występuje wukuola, po stronie przeciwnej gęsta cytoplazma wraz z jądrem komórkowym. Po pierwszym podziale poprzecznym zygoty obszar zwakuolizowany odziedziczy komórka bazalna, z której rozwinie się wieszadełko, gęstą cytoplazmę zaś -komórka terminalna - zaczątek zarodka właściwego. Podział ten jest więc podziałem nicrównocennym. Po podziale obydwie komórki mają całkowicie odmienny potencjał rozwojowy. Gdyby podział komórkowy przebiegł podłużnie, byłby podziałem równo-cennym. Na tym przykładzie widać, jak ważna jest rola wspomnianej już kontroli ułożenia płaszczyzny podziału komórkowego.

Poza polaryzacją pierwotną pierwszej komórki genetu diploidalnego, jaką jest zygota, właściwie każda z jego wiciu komórek może być polarna. Dzieje się tak podczas rozpoznawania pozycji komórki w roślinie, kiedy w określonych kierunkach płyną pomiędzy komórkami najrozmaitsze sygnały, lub też w procesie wykształcania szlaków transportu określonych substancji. Jednym z najciekawszych przykładów takiej polaiy-zacji jest rozmieszczenie, związanych z transportem auksyny, nośników PIN (wypływu auksyny) i AUX (wpływu auksyny). W ló-komórkowym zarodku Arabidopsis, a więc w początkowej fazie stadium globulamego rozmieszczenie nośników jest apolarne. W środku fazy globulamej następuje akumulacja białka PINI w bazalnych partiach powierzchni wybranych komórek - przyszłych komórek prokambialnych. Jest to przygotowanie szlaku bazypetalncgo transportu auksyny. Stosunkowo niedawno ustalono metodą immunocytochcmiczną, żc rozmieszczenie wymienionych białek w komórkach

K3D