skanowanie0044 (28)

Na czym polega krytyczność zdarzeń krytycznych 47

Tabela I. Rodzaje osądu i analizy

Typ osądu	T v n y a n a l i z y
	Potrzebne informacje	Pytania do postawienia	Kofto dotyczy
Praktyczny	0 proceduro	Co powinienem zrobić? Jak? Kiedy? Gdzie?	Dla kogo? Z kim?
Diagnostyczny	O opb	Co się zdarzyło?	Kto był uwikłany?
	O przyczyny	Co było przyczyną zdarzenia?	Kto działał?
	O skutki	Do czego to prowadzi?	Kto odczuje skutki?
	O emocje	Jakie to wywołuje uczucia?	U kogo?
	0 znaczenie	Co to znaczy?	Dla kogo?
	0 wyjaśnienie	Dlaczego to się zdarzyło?	Kio był sprawcą?
Refleksyjny	O odczucia, o ocenę, o uzasadnienie	Czy to mi się podoba? Czy to jest dobrze? 1 Maczcgo?	Czy podoba sic to innym? Dla kogo?
Krytyczny	O zakwalifikowanie	Czego jest to przykładem?	Od kogo pochodzi ta klasyfikacja?
	O ocenę społeczną	Czy to sprawiedliwe?	Dla kogo?

od tego, jakim aspektem struktury jesteśmy zainteresowani, to z kolei zależy od celu analizy w ogóle. W tabeli 1. przedstawiłem i nazwałem rodzaje analizy, którymi posługiwałem się w zależności od informacji, które były mi potrzebne. To zaś rzutowało na pytania, jakie stawiałem. Podzieliłem analizy na cztery grupy, gdyż wiążą się one z czterema typami osądu profesjonalnego: praktycznym. diagnostycznym, refleksyjnym, krytycznym. W każdym przypadku podkreśliłem, jak istotne jest uwzględnienie, kogo osąd dotyczy.

Typologię analiz ustaliłem na podstawie analizy omawianego zdarzenia krytycznego. Terminy, którymi określiłem typy osądu, odnoszę także do typów analiz prowadzących do wytworzenia danego typu osądu. Mówię na przykład o analizie diagnostycznej jako koordynującej analizy opisową, przyczynową, skutkową, afektywną, semantyczną i wyjaśniającą. Nie jest oczywiście możliwe, a nawet potrzebne zgromadzić informacje wszystkich tych rodzajów przy okazji rozpatrywania każdego zdarzenia krytycznego. Niektóre okażą się bardziej na miejscu od innych w zależności od zdarzenia i celu analizy. Nie traktuję owych pytań jako recepty, choć posługiwanie się ich listą jako przewodnikiem może przydać się w trakcie konstruowania zdarzeń krytycznych.