tpn 1 22488801

78 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH

stawia 7—8 fałdów, szerokim łukiem ze wschodu na zachód zatoczonych, które są niemal stale obalone na południe, przeto upad tworzących je warstw' kambryjskich, sylurskich i dewońskich bywa stale północnym, z małymi jedynie wyjątkami. W środku tych fałdów na grzbiecie siodeł ukazują się najstarsze utwory kambryjskie lub sylurskie, w łękach zaś wapienie górno-dewońskie, jako najmł o szy utwór nieprzerwanej zresztą seryi pokładów.

K ambr i u m gór Pieprzowych. Najstarszemi utworami gór Kie-lecko-Sandomierskich są występujące na urwistym brzegu Wisły w' górach Pieprzowych pod Sandomierzem stromo ustawione czarne lśniące łupki ilaste i ciemno-szare drobnoziarniste bardzo twarde piaskowce arkozowe, zawierające faunę środkowego kambru czyli poziomu z Paradoxides Tessini (Lingula Vistulae Giir., Agnostus fallax Linn., Agn. gibbus Linn., Liostracus Linnarsoni Brógg., Para-doxides cfr. Tessini). Ten sam utwór ukazuje się na drugiej stronie Wisły we wsi Gorzyce, dalej u podnóża góry Ptkanowskiej koło Opatowa i w Ciekotach koło Bodzentyna. Tu zapewne należą również odkrywki iłołupków i kwarcytów w Marcinkowicach pod Opatowem oraz w Lenarczycach pod Sandomierzem, w których nie znaleziono dotąd żadnych skamielin.

Sybir sandomierski. Utwory sylurskie, odsłonięte na grzbietach siodeł w kilku równoległych w^rąskich pasemkach, z których najdalej na północ wysunięte leży we wsi Cząstków, najhardziej południowe w Zbrzy, składają się w dole z żółtawc-szarych piaskowców z Or-this calligramma i Orthisina piana (Moycza, Boków^rka, Kleczanów), w środkowej, najbardziej rozpowszechnionej części, — z oliwkowo-sza-rych łupków' iłowych, przepełnionych graptolitami (najczęściej Monogra-ptns priodon i Mon. scanicus) wreszcie w warstwach najwyższych, z zielonych piaskowców margiistych, zawierających małźoraczki z rodzaju Beyrichia (Niew^rachlów pod Kielcami, Cząstków przy N. Słupi). Najniższy z wyżej wymienionych utworów, piaskowce z Moyczy i Bokówki należą do dolnego syluru. Lupki graptolitowe zawierają faunę poziomu Gardiola interrupła; piaskowce Beyrichiowe zaś od powiadają takimźe utworom Podola (górny ludlow).

Kwarcyty Łysogór. Utwór bezpośrednio na górnym sylurze spoczywający — to kwarcyty białe, pozbawione skamielin, tworzące znaczne pasma górzyste, jak Łysogóry i inne. W związku z temi kwarcytami, jako ich ogniwo nieco młodsze, ukazują się mocno ły-szczykowate piaskowce lub łupki piaskowcowe, barwy białej lub czerwonawej, zawierające faunę brachiopodów' dolnego dewonu z rodzaju Spirifer (Spirifer macropterus Gf., Sp. subcuspidałus, Sp., laevi costa Val., Rhynchonella daleydensis Sandb., Chonełes sarcinulata