11501

Pan

Pani — Panna

115

Pan.

1.    Bardziej więc pana kochają, który ostro

strofuje, niż co_m wszystko przez miękkość przebacza; przecież w karaniu mierności potrzeba. — A. 31. Fre. str. 57.

2.    Bez miłosierdzia ma tytuł fałszywy, pan

miłościwy. — Groch.] Brz.

3.    Co pan panu zrobi? — Brz.

Por. u Adal. N. 10.

4.    Gdy pan przyjedzie, rzeki dostatków się

leją: u pana łyżkę wody dla chudych przyleją. — Dwór. Brz.

t. j. łyżkę wody do gotowego barszczu lub krupniku. — Brz.

5.    Gdzie dwóch panów, niema ładu. —

A. Fre. 11, 237.

6.    Im większe mają ci panowie długi, tym

też gromadnie] obsadza się sługi. Snadno o gawiedź i sług poczet spory, za sługi licząc wszystkie kredytory. — W. Koch. Fr. 10.

7.    Kogóż udrzeć, jeśli nie pana? — Teat.

Brz.

8.    Kto z domysłu swoich domowych, a nie

z powinności i nakazu czeka dobrej posługi, mizernym jest panem. — A. 31. Fre. 55.

9.    Łacnoć bywa poznać z murzyna cygana,

ale trudno obaczyć, co wewnątrz u pana. Brz.

10.    Łaska pańska tak krótka, jak zajęczy

kosmyk. — Ld. Brz.

11.    Łaską pańską syt sługa nie będzie. —

Knap.

Por. u Adal. N. 108 i 109.

12.    Łoskot w domu: pan się gniewa; w do

mu turkot: pani łaje. — A. Fre. 11, 241.

13.    Milsze panu jedno szczere uniżenie, ni

żeli sto najwygodniejszych przysług, gdy je sługa pysznie odprawuje. — A. 31. Fre. 57.

14.    Mówią zwykle: pan z panów; powinno-

by się mówić: pan z kłopotów.— Brz.

15.    Najpierwsza cnota pana: znać się na

poddanych. — A. 31. Fre.

16.    Na pana choruje, a chłopskie pigułki

zażywa.

17.    Na pańską łaskę nie każ, panieńskiej

ofierze nie wierz, ruski dar nie lub, bo go rad wzad bierze. — J. Bocz. Or. poi. 276.

18.    Nie dawno z talerzem stawał, teraz pan

całą gębą. — Oss. Wyr.] Brz.

Nie dawno z talerza żył, a teraz sam częstuje i raczy. — ib.

19.    Nie jeden biedny rolnik tam się długo

pocił, by pan gnuśny z łez jego grzbiet szkapi ozłocił. — Nar. Dz.

20.    Nie każdy pan, co w bławatach. — K.

W. Wójc.

Por. u Adal. N. 130.

21.    Oj tak, nie inaczej: pan z panią dziwa-

czy. — Brz.

22.    Otóż mi Pan całego świata wielowłady,

który samemu sobie dać nie umie rady. Nar. Dz.; Brz.

23.    Panem rządzić, wilka leniwego w pług

zaprządz, a z krnąbrnego uczynić dobrego rzecz trudna. — J. Zabcz.] Wójc. 4, 207.

24.    Pan groszem tylko droższy od chudego.

Jag. Brz.

25.    Panowie leda pożyteczek swój więcej

sobie ważą, niż wspólne dobro poddanych. — Biel.; Brz.

26.    Pan sługę ma w kieszeni, a kmiecia

w szkatule.

27.    Pan wszystkim winien, wszystkim w od

powiedzi. Dla czego winien? Bo najwyżej siedzi. — Kras. 31ysz.] Brz.

28.    Po czem znać pana?..... Po cugach

i długach. — Brz.

29.    Pospólstwo panowie zuzelą płacą. —

Star. Ref.] Brz.

Żużela = zła moneta, brakiem. — Brz.

__    c.    c    k ¹

30.    Równe obu występki, pana nikt nie sfuka,

a pachołcy przy kozie opiorą hajduka. Nar. Dz.] Brz.

31.    Siła pan wycierpi słudze, pychy jednak

nie zniesie. — A. 31. Fre. 89.

32.    Ten z pana zeszedł na gałgana, ów

z nędzy przyszedł do pieniędzy. — Gm. Brz.

Ten był wczoraj nędznikiem, a dziś wielkim panem, ów zaś z pana zacnego, malueko nie manem. — Falib. Brz.

Manem = wasalem, hołdownikiem. — Brz.

33.    Wielkich panów przyjaciele: liczmaoy,

kostki. — Lud. z slow. Brz.

34.    Wielki pan! w butach chodzi, a boso

go znać.

Por. u Adal. „But^K N. 18.

35.    Z panami palca nie mięszaj: bo jeśli

krótszy, naciągną; jeśli dłuższy, to wcale utną. — Ld. Brz.

u

Pani.

1.    Jaka pani, tacy i poddani. — Ld. z slow.

Brz.

Por. u Adal. N. 1.

2.    Kiedy pani serce przedaje, służąca po

winna brać targowe. — Ld. Brz.

3.    Nie dziw, że harde urodziwe panie: czem

gładsze drzewo, tern trudniej leźć lianie. Złote jarzmo małż.

Panna.

1. Bezpieczniejsza jest teraz panna niż mężatka: córka wolniej żart powie, niźli pani matka.— Jalc. Łacznowolsld Zw. 1682.

15*