12

Rozdział X

Skuteczność Symboliczna'

Ogłoszony niedawno prze/ pp. Wasscna i Holmera pierwszy wielki teksi magiczno-religijny z obszaru kultur południowoamerykańskich r/uca wiele nowego światła na pewne aspekty kuracji szamanistycznej i stawia problemy teoretyczne, których nie wyczerpał doskonały komentarz wyduwców. Chcielibyśmy podjąć tu badanie tego tekstu nie z perspektywy lingwistycznej czy amerykanistyczncj te jego aspekty były dotąd omawiane przede wszystkim" lecz po to, by pokusić się o wydobycie na jaw pewnych wniosków ogólnych.

Chodzi o długie zamawianie, którego wersja tubylcza zajmuje osiemnaście stron rozbitych na pięćset trzydzieści pięć wersów; tekst został spisany przez Indianina Cuna, Ciuillermo Hayę, który uzyskał informacje od starca ze swego plemienia. Wiadomo, że Cuna zamieszkują na obszarze Republiki Panamskiej i że Erland Nordenskjóld poświęcił im szczególną uwagę; zdołał nawet wykształcić sobie współpracowników wśród tubylców, a jednym z nich był Maya. Juz po śmierci Nordenskjólda Maya przekazał jego następcy dr Wassenowi tekst zredagowany w języku orygmułu i opatrzony w przekład hiszpański, którego troskliwą redakcją zajął się p. Holmer.

_jCe!em pieśni jest dopomożenie w trudnym porodzie. Jej zastosowanie jest więc dość wyjątkowe, gdyż tubylcze kobiety Ameryki Środkowej rodzą łatwiej niż kobiety ze społeczeństw zachodnich. Interwencje szamanów są zatem rzadkie i występują w przypadku niepowodzenia na prośbę położnej. Pieśń zaczyna się od opisu rozterki położ.nej, przedstawia jej wizytę u szamana, jego udanie się do chaty położnicy, przybycie, przygotowania polegające na odymianiu spalonymi ziarnami kakao, na zaklęciach i sporządzaniu świętych obrazów, czyli nudni. Obrazy tc, rzeźbione w przepisanych

Artykuł ten, dedykowany Rajmundowi de Saussurc, był ogłoszony pod tym sarnym

tytułem w ,.Rcvue de 1’llistoirc des Religions", t. CXXXV, nr 1, 1949, s. 5-27.

Nils M. Holmer i Henry Wassen. Mu-Igala or the Wąy ofMuu, a nwdicine song

/roni the ( unos ot Panama, (ióteborg l‘)47.