20

42 /. Problem modelu prawnego procesu integracji europejskiej...

3)    udział państwa w procesie integracji europejskiej stwarza nowe możliwości realizacji własnych interesów narodowych oraz interesów wspólnych dla wszystkich państw biorących udział w tym procesie. Udział w tym procesie nie stanowi w rozumieniu formalnym ograniczenia suwerennego państwa, jest wyrazem wykonania prawa wynikającego z suwerenności. Natomiast w rozumieniu merytorycznym udział w procesie integracji europejskiej jest konieczną przesłanką umocnienia niezawisłości państwa i realizacji jego interesów w nowych warunkach międzynarodowych, a tym samym - w konsekwencji -utrzymania suwerenności w rozumieniu formalnym;

4)    udział państwa w organizacji międzynarodowej o charakterze ponadnarodowym stwarza szczególne możliwości oddziaływania na proces integracji, ponieważ do cech szczególnych takiej organizacji należy zwłaszcza obszerny mechanizm współzależności (współdziałania) państwa członkowskiego i organizacji (kompleksowa współzależność integracyjna);

5)    w procesie integracji europejskiej zmienia się więc zakres kompetencji państwa wynikający z suwerenności, jednocześnie jednak wzrastają oczekiwania co do efektywności i wydolności państwa: dotyczy to zarówno obszarów, które pozostają w jego kompetencji własnej, jak i - a może przede wszystkim - dziedzin władzy państwowej, które zostały przekazane na rzecz Wspólnot (organizacji ponadnarodowej). Sprawne państwo ma bowiem możliwości efektywnego wpływania na proces decyzyjny na szczeblu wspólnotowym (unijnym);

6)    wymóg państwa sprawnego odnosi się do całej struktury państwa - władz ustawodawczych, wykonawczych i sądownictwa. Na szczególną uwagę zasługuje wpływ udziału państwa w procesie integracji europejskiej na umacnianie się regionalnych i lokalnych struktur samorządu terytorialnego oraz na umocnienie statusu jednostek, w tym podmiotów gospodarczych;

7)    udział państwa w procesie integracji europejskiej nie prowadzi więc do osłabienia czy demontażu państwa. Wręcz przeciwnie, stwarza nowe i konieczne do zachowania suwerenności możliwości wykonywania kompetencji. Warunkiem tego jest natomiast stałe podnoszenie efektywności państwa - istnienie państwa sprawnego. Z drugiej zaś strony tylko sprawne państwa członkowskie mogą stanowić przesłankę zbudowania wydolnej organizacji integracyjnej, która będzie w stanie sprostać wymogom współczesnego świata.

Literatura uzupełniająca

Antonowicz L., Pojęciepaiistwa wprawie międzynarodowym, Warszawa 1974.

Barcz J., Organizacja ponadnarodowa, „Sprawy Międzynarodowe” 1991, nr 7-9.

Barcz J., Unia Europejska na rozstajach. Traktat z Lizbony. Dynamika i główne kierunki reformy ustrojowej, wyd. II, Warszawa 2010.

Czapliński W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe, Warszawa 2004.

Czaputowicz J., Rola pańtstwa w Unii Europejskiej, Centrum Europejskie Natolin, Warszawa 2004, z. 11. Fukuyama F., Budowanie państw. Władza i ład międzynarodowy w XXI wieku, Poznań 2005.

Grosse T., Europa na rozdrożu, Warszawa 2008.

Klcger H., Karolewski I.P., Munke M., Europaische Verfassung. Zum Stand der europaischcn Demokratie im Zuge der Ostenveiterung, Munster-Hamburg-London 2004.

www.lexisnexis.pl