29953 IMGY03 (2)

106 Z. KRASIŃSKI: IRYDION

naokoło, według obietnicy twojej, i ludzi nigdzie nie było bo wszystkich żyjących gniotłem jedną stopą moją!

IRYDION. A więc pomyślną wróżbę zesłały ci bogi!

HELIOGABAL. Słuchaj, słuchaj. Zdało mi się, że z mauzoleów powstali umarli — powstał Tubero i Lucius Wiktor, i dwaj Apuleje, i inni; wiesz, inni wszyscy — a u widnokręgu nagle ukazał się ojciec mój, Karakalla, z głową okręconą żmijami, z ludzkimi czaszkami w dłoniach, ogromny, zataczający się w popiołach, i zapadł wołając: „O synu!” Oni wtedy ku mnie stąpać zaczną — karzeł rozśmiał się i zrzucił nogę moją. Oni idą, idą. Tyś stanął przy mnie, a z drugiej strony ona. Oni idą, patrz, idą, togi zarzuciwszy na lewe ramię, w prawym ręku ściskając sztylety. Wtedy rzekłeś wydając mnie: „Oto cezar” i Elsinoe rzekła wydając mnie: „Oto wasz morderca” — i sto nagich błyskawic mignęło przed moimi oczyma — sto rozrzynających gromów ugrzęzło mi w piersiach! (Cofa się i zakrywa oczy) Znowu on, on, ojciec mój!

IRYDION. Otrząśnij te ziarna zwodnicze, którymi przelatujący Morfeusz osypał ci zmysły¹. Teraz więcej niż kiedykolwiek bądź przytomnym i silnym — bo pretorianie zerwali z twoją purpurą na zawsze i Aleksander zaprzysiągł nie spocząć, dopóki twoim diadematem skroni nie opasze!

HELIOGABAL. O, ja nieszczęśliwy! Możeś ty im nie powiedział wszystkiego, nie obiecał przebaczenia i nadgród?

IRYDION. Nie złota, ale krwi twojej żądają!

HELIOGABAL. (Obejmując ołtarz ramionami) O trójco rozkoszy! O chaldejski panie!

ELSINOE. Dopóki u nóg Mitry kwilisz, dopótyś w kole niebezpieczeństwa i śmierci. Módl się do Odyna, a zlecą święte kruki i przemogą nad orłem.

HELIOGABAL. Głos twój, Elsi, głos twój niechaj słyszę w ostatniej godzinie — ramiona twoje daj piersiom moim za przepaskę śmiertelną. Ja cię kochałem za życia, choć ty mnie nie cierpiałaś.

ELSINOE. Nie konaj przed zgonem — wstawaj, każ przywołać Eutychiana i straż twoją. Bratu mojemu daj władzę, a on ci da zwycięstwo.

HELIOGABAL. (Podnosząc się) Ach! gdyby można jeszcze...

IRYDION. Nie — nie — trza grać w koście życia i śmierci na ołtarzu Fortuny! Dziś w nocy jeszcze miasto zacznie się palić — nie lękaj się — przy tym świetle skonają pieśni na ustach Arystomacha. Gdzie skarby twoje?

HELIOGABAL. Część przesłałem już do Syrii — reszta pod strażą Eutychiana.

IRYDION. Co zostało, każ rozdać pretorianom dworu!

EUTYCHIAN. (Wbiegając) Boski, boski, źle się nam dziać poczyna! Lud odpędził żołnierzy od bram kurii². Senatorowie się wcisnęli do kurii. Siedzą i radzą -— a o czym, miły Anubisie? — o śmierci boskiego!

IRYDION. Spiesz się, cezarze!

HELIOGABAL. Stary przyjacielu, podaj mi rękę. Tak, dobrze, opieram się na tobie jak za dawnych czasów — razem kadziliśmy w świątyniach Mitry, piliśmy razem. Ach! w przeszłości mojej wszak smaczne by wiały papuzie wątróbki i dziewic rozgorzałe usta. A teraz losom przeciwnym ustępujmy razem — miecz swój oddaj Irydionowi — proszę cię — ty zostaniesz przy mnie, a on będzie prefektem pretorium!

EUTYCHIAN. Kto? Ja? Oni chcą głowy mojej — on dostojeństwa mego — bez głowy, bez miecza, jakże to

17

1

Morfeusz — bożek, który sprowadzał sen, obsypując ludzi ziarnkami maku.

2

kuria — zob. Przypiski Autora [64]. UlbL Nar. Ser. I, Nr 42 (Z. Krasiński: Irydion)