29965 IMG57 (8)

212

212

zlepionymi substancją kilów.) wyd/iel.iiią przez larws Kul larw ma k-N/talt walcował), W Jrewnic larwa znnu ie po raz drugi i w ma|u i poc/.itkach czerwca pi/cpn czwarcza się na końcu chodnika w owalnei kolebce po-czw arkow ej l’o około > ly pi Klinach w y lepie i lirz.i-./^ /_t. wyprężam ^SIV owalny m otworem w s lutowym o wymiarach 6 x U mm (ry > S I33i. Cieneracja wykarc/aka iea więc dwulemia. jakkolwiek możliwa icm. pd\ drewno jest suche, generacja kilkuletnia.

Rysunek 8.134

Smolik sosnowiec Pissodes cmi L..

Wykarc/ak sosnowiec występuje prawic w całej Europie i na Syberii Ataku je sosny, sporadycznie tez świerk i modrzew, zasiedlając mekorowany surowiec drzewny, pniaki i drzewa silnie osłabione przez pożar, żywicowanie, zmiany poziomu wód gruntowych. Jest pow ażny m szkodnikiem technicznym drewna, powodującym tzw. głęboka czerw liwośc drewna, a także niedocenianym wtórnym szkodnikiem fizjologiczny m. Drewno zasiedlone w lesie przez wy kurczaka sosnowca może hyc omy łkowo przetarte na materiały budowlane. Nie zapobiega to rozwojowi tego szkodnika, tylko go przedłuża. a ow ad dorosły wygryza się niespodziewanie już postać dorosta (wg Nunberga. ¹ konstrukcji drewnianych. Podobna budowę i biologię 1964)    ma szczapówka pniowa.

Smolik sosnowiec - Pissodespini L. Chrząszcze. które zimowały w kolebkach, w ściółce i glebie, pojaw tają się na wiosnę już od połowy kwietnia (rys. 8.134). Prowadza one żer uzupełniający bądź regeneracyjny, wygryzając w' młodych gałązkach sosny małe otworki sięgające do miazgi. Z otworów wycieka żywica, która po zakrzepnięciu pokrywa białymi strugami powierzchnię gałązek. Przy masowym występowaniu smolika część silnie uszkodzonych gałązek usycha. Kopulacja i składanie jaj powtarzają się prawic przez cały sezon wegetacyjny. podobnie jak żer regeneracyjny. Zasiedla drzewa w różjiym wieku, ale tylko w miejscach o grubej, spękanej korowinic. Do wygryzionych w korze jamek samica składa po kilka białych, pcrclkowatych jaj. Wylęg larw następuje po 10—15 dniach. Larwa jest biała, łukowato zgięta, z brunatną głową, osiąga długość I5 mm. Chodniki larwalne odbiegają gwiaździsto od miejsca wylęgu larw. mają przebieg falisty i osiągają długość do 30 cm. Są zagłębione w wewnętrznej stronic kory i wypełnione drobnymi, brunatnymi trocinkami. Kończą się owalną kolebką poczwarkową długości ok. I0 mm, która może być w zależności od grubości kory zagłębiona w korze, w drewnie (nawet do głębokości 6-7 mml lub znajdować się między tymi tkankami. Jest ona wyłożona białymi wiórkami. Rozwój larwy trwa ok. 6 tygodni, stadium poczwarkowc - 3-4 tygodnie. Chrząszcz wygryza się otworem okrągłym o maksymalnej średnicy 4 mm. Generacja smolika jest jednoroczna, ale rozciągnięty czas składania jaj sprawia, zc w sezonie wegetacyjnym można spotkać równocześnie wszystkie stadia rozwojowe tego owada, a w zimie zarówno postacie dorosłe, jak i larwy.

Wrogami naturalnymi smolika sosnowca są dzięcioły oraz dość liczne gatunki pasożytniczych błonkoskrzydłych, wśród których wyróżnia się męczclck Coeloides sordidalor Ralz. oraz blcskotkowatc.

Zer larw smolika drągowinowca widoczny

Rysunek 8.135

Smolik drągowinowiec Pissodes piniphilus Hbst. - postać dorasta (wg Kudeli, 1970)

Rysunek 8.136

na powierzchni drewna (wg Nunberga. 1964)

Występuje w Europie, na Syberii i Kaukazie. Oprócz sosny pospolitej zasiedla sosnę wejmutkę, limbę, kosodrzewinę. Czasem spotykany na świerku i modrzewiu. Jest silnie wtórnym '/kodmkicm fizjologicznym, atakującym głównie drzewa osłabione przez pożar, choroby systemu korzeniowego. śnicgolomy i wiatrołomy oraz drzewa zamierające w wyniku ich naturalnego wydzielania się w drzewostanie.

Smolik drągowinowiec - Pissodes piniphilus Hh>t. Prze- P •'* 2'■Ił bieg rozwoju smolika drągowinowca jest podobny do smolika sos- ii nowca (rys. 8.I35). Omawiany gatunek, jakkolwiek zasiedla drzewa w różnym wieku, to jednak preferuje drzewostany 30-40-letnie Że-rowiska znajdują się głównie pod cienką korą. Kręte chodniki larwal- J ' ne długości 15 cm obejmują zwykle obwód strzały lub gałęzi, a koń- R rąi \ czą się kolebką poczwarkową mniej lub bardziej zagłębioną w bielu >, i wyścieloną drobnymi (mniejszymi niż u smolika sosnowca) wiórka- > <j.Mpy mi (rys. 8.136). Otwór wylotowy mały. średnicy ok. 2 mm.    iV’'V?5Sfe?

Smolik drągowinowiec występuje w środkowej i południowej    r fi w .

Europie oraz na Syberii. Żeruje na sośnie pospolitej i na wcjmutcc.    jjt ' fj

Jest groźnym szkodnikiem fizjologicznym o dość pierwotnym charakterze. wykorzystującym najmniejsze osłabienie drzewa. Szczególnie ruzmnaza się w drzewostanach uszkodzonych przez pożar, rosnących na obszarach będących poJ wpły wem przemysłowego zanieczyszczenia powietrza, żywicowanych, w spałowanych przez jelenie miodnikach, na śniego- i wiatrołomach. Pierwszym objawem zaatakowania dr/ow /dr.' wych jest więdnięcie pędów szczytowych i wyciek białych kropel żywicy.

8.5.4. Zabiegi profilaktyczne i higiena lasu

Szeroki zakres zabiegów profilaktycznych w ircdniowiekowych i starszyc -ewo stanach sosnowych związany jest ściśle z prowadzeniem prawidłowej gosp.sl.irk eoiei przeważającym obszarze kraju. O doborze metod mających zabezpiecza. Jrzewoo.im m" nowe przed szkodami ze strony owadów leśnych decydują dwa elementy przy nslmczc - monotonnośe. tzn. jednogatunkowość i brak zróżnicowania wieków, ' . . .. w drzewostanach, jak również występowanie drzewostanów iednow . k dużych powierzchniach, co razem stanow i o stałej predyspozycji iu h d- , . ■ nów do masowych jiojawów foliofagów i szkód rc slrony zwierzem j'l.mc.