40871 IMG13

Komory chromatograficzne są to szczelne zbiorniki szklane o różnej wielkości i kształcie. Najczęściej w laboratoriach używa się komory „Chrop-pa” (ryc. 101) przy stosowaniu techniki wstępującej i spływowej oraz eksyka-tory do chromatografii krążkowej (ryc. 102).

Ryc. 102. Komora chromatograficzna do techniki krążkowej

Nanoszenie próbek. Badaną substancję nanosi się na punkt startowy (2,5 cm od dolnego brzegu bibuły w chromatografii wstępującej, a 8-25 cm w zstępującej) specjalnymi pipetami (ryc. 103).

Technika i sposób nanoszenia ma istotne znaczenie w rozwijaniu chroma* togramu. Odpowiednio przygotowany arkusz bibuły układa się na specjalnym stoliku (ryc. 103) i nanosi pipetą (ryc. 104) roztwór tak, aby plamy były równe i nie miały większej średnicy niż 1 cm, a odległość między poszczególnymi plamami wynosiła 2-3 cm. Pipetę przy nanoszeniu należy trzymać prostopadle do bibuły, a wylot pipety nie powinien dotykać jej powierzchni.

bibułę    Halla

Rozwijanie chromatogramu. Po wyschnięciu naniesionej na bibułę próbki (lub próbek) bibułę umieszcza się w komorze chromatograficznej i zanurza odpowiednio dolny lub górny koniec bibuły w rozpuszczalniku Rozwijanie chromatogramu prowadzi się tak długo, aż rozpuszczalnik osiągnie przeciwległy brzeg bibuły. Linię startową oraz koniec osiągnięty przez czoło rozpuszczalnika zaznacza się na bibule ołówkiem.

Rozwinięte chromatogramy suszy się na powietrzu lub w specjalnej suszarce.

i6J. IDENTYFIKACJA I ILOŚCIOWE OZNACZANIE SKŁADNIKÓW

Wywoływanie chromatogramów. Po dokładnym obejrzeniu chromatogra-mów w świetle widzialnym i UV spryskuje się chromatogramy za pomocą rozpylacza odczynnikami specyficznymi do wykrywania badanych związków.

Identyfikacja składników. Identyfikację rozdzielonych składników przeprowadza się na podstawie barwy plam po wywołaniu oraz wartości współczynnika Rf przez porównanie z barwą i wartością Rf wzorca.

Cioto napuszczał- -.yr-r nikt

X

Środek

plamy

Start

(miejsce Lii pokropienia)

Ryc. 10S. Zasada obliczania Rf

Współczynnik Rf jest to stosunek prędkości migracji substancji chro-matografowanej do prędkości migracji rozpuszczalnika. Współczynnik ten jest wielkością stałą w określonych warunkach i charakterystyczną dla danej substancji (ryc. 105). W praktyce wartość liczbową /{/'wyznacza się ze wzoru:

(4J)

gdzie x oznacza odległość środka plamy od linii startu, / - odległość czoła rozpuszczalnika od linii startu.

141