50137 skanuj0009 (250)

ĄĄ Część I. Podstawy komunikacji

z ramki Sprawdź swoje założenia. By sprawdzić odpowiedzi, przeczytaj następujące szczegółowe opisy tych powszechnych założeń dotyczących komunikacji.

1.    Komunikacja jest procesem.

2.    Komunikacja tworzy nasz świat społeczny.

3.    Komunikacja jest funkcjonalna.

4.    Komunikacja jest ograniczająca i wyzwalająca.

5.    Komunikacja jest adaptacyjna.

6.    Komunikacja jest holistyczna.

7.    Komunikacja wymaga koordynacji.

SPRAWDŹ SWOJE ZAŁOŻENIA
Instrukcja: Przeczytaj następujące stwierdzenia. Zaznacz kółkiem odpowiedź, która twoim zdaniem najlepiej odpowiada każdemu ze stwierdzeń.
1	Prawtla / Kalsz	Komunikacja jest raczej odbiciem rzeczywistości niż jej tworzeniem.
2	Prawda / Kalsz	Najważniejszą funkcją komunikacji jest ułatwienie wykonania pracy.
8	Prawda / Kalsz	Nigdy nie mówi się dwa razy tej samej rzeczy.
4	Prawda / Kalsz	Znaczenie symbolu jest takie samo bez względu na sytuację, w której on występuje.
5	Prawda / Kalsz	Dobra komunikacja podlega wpływom norm związku lub kultury.
6	Prawda / Kalsz	Ważne jest, by być konsekwentnym w sposobie, w jaki się komunikujemy.
7	Prawda / Kalsz	Istnieje wiele sposobów na wyrażenie tego, co się myśli.
8	Prawda / Fałsz	Odbiorca wiadomości determinuje jej skuteczność.
9	Prawda / Kalsz	Znajomość intencji nadawcy wiadomości jest istotna dla zrozumienia procesu komunikacji.
10	Prawda / Kalsz	Wzajemne zrozumienie i wspólne znaczenie są podstawą dobrej komunikacji.
II	Prawda / Kalsz	Skutec zna komunikacja jest zawsze jasna i jednoznaczna.

A "I I 'A 'Ol '.I '6 ■«! '» M '4 'A "9 'a '« 'J '» ^-d S M 'Z ‘A "I :np^s!^MO<lPO

1.3.1. Komunikacja jest procesem

Jednym z przełomowych momentów w każdym związku o potencjale romantycznym jest chwila, kiedy dwoje ludzi patrzy sobie prosto w oczy i mówi: „Kocham cię”. Za pomocą tych dwóch prostych słów związek przesuwa się od przyjaźni do romantycznego zaangażowania i miłości. Po jakiejś kłótni, dwoje łudzi patrzy na siebie i wypowiada te same dwa słowa: „Kocham cię”. Czy to wyrażenie może znaczyć to samo, co sześć miesięcy wcześniej? Chociaż słowa mogą być takie same, znaczenie jest prawdopodobnie całkiem inne. Gdy po raz pierwszy para powiedziała sobie „Kocham cię”, znaczyło to, że ich związek przenosił się na nowy poziom intymności. Za drugim razem „Kocham cię” nastąpiło po tym, gdy para dzieliła ze sobą dużo więcej doświadczeń - zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. Znaczenie „Kocham cię" zmienia się. W pierwszej sytuacji stanowi punkt zwrotny, w drugiej są to jedynie słowa, które mają załagodzić konflikt. Chociaż możesz powiedzieć te słowa dwa razy, nie będą one oznaczały tego samego. Stwierdzenie 3 w bloku Sprawdź swoje założenia jest zatem prawdą.

Podobnie jak w opisanym właśnie związku, komunikacja jest ciągłym procesem, w którym ludzie cały czas wysyłają do siebie wiadomości. By zrozumieć proces komunikacji, musimy zdać sobie sprawę, co oznacza każda wiadomość w szerszej sekwencji wiadomości oraz zwrócić uwagę na kontekst, w którym ta wiadomość występuje. Na przykład, co znaczy wiadomość: „Nie wiem jak"? Rozważmy dwie następujące rozmowy.

Rozmowa 1

Angelina: Czy mógłbyś poprowadzić dyskusję grupową?

Juan:    Nie wiem jak.

Angelina: O, masz rację. Nie miałam czasu cię nauczyć. Pozwól, że dam ci kilka wskazówek, jak to robić.

Rozmowa 2

Angelina: Czy mógłbyś poprowadzić dyskusję grupową?

Juan:    Nie wiem jak.

Angelina: To nieprawda. Uczyłam cię wcześniej, jak to robić. Wiem, że jesteś zdenerwowany, ale musisz tylko zacząć i dalej już samo pójdzie.

W pierwszej rozmowie „Nie wiem jak” oznacza, że Juan nie posiada koniecznych do wykonania zadania informacji. Angelina przyznaje, że nie nauczyła go i oferuje pomoc. W drugiej rozmowie „Nie wiem jak" oznacza, że Juan nie jest przekonany o swoich umiejętnościach. Angelina uważa jednak, że ma on potrzebne umiejętności, tylko brak mu pewności siebie w wykonaniu zadania. Mimo iż ludzie mogą wypowiadać te same słowa, znaczenie tych słów zmienia się w zależności od tego, kiedy są one wypowiadane.

Opisywanie komunikacji jako procesu nie oznacza, że skuteczna komunikacja musi następować w specyficznych etapach. Ludzie w danej sytuacji mogą się skutecznie komunikować na wiele sposobów. Kiedy mówimy o komunikacji jako procesie, znaczenie wypowiedzi zależy od momentu, kiedy ona następuje - od tego, co się wydarzyło przed wypowiedzianymi słowami i co wydarzy się później. Czy zdarzyło ci się kiedyś w trakcie rozmowy, że powiedziałeś coś i osoba, z którą rozmawiałeś, zapytała „Co to znaczy?" Jeżeli traktujemy komunikację jako proces, to właściwą odpowiedzią na to pytanie jest: „Nie jestem jeszcze całkiem pewien, jeszcze nie skończyliśmy naszej rozmowy” (John Shotter, w: Pearce, 1994, s. 123).