50

Spis treści    Notatki

I W. Wójcik. Przatr\*thnditMr fiiwiymatm ittiwyzmu. Warszawa 21YC ISB\ 97<-H.W52łi-lilM, by \VVMtersKluwer Polakn Sp 7o.r> 2>07

Ritzdzud 1 Kriiminaio^ksne i krumiKaiiftuane zagadnieniu roztsamaoasiia 2'wfrifmanscniunia...

żc przekazywanie pieniędzy jest praktycznie niemożliwe do wykrycia, nie istnieje bowiem żaden ślad utrwalony w dokumentach finansowych.

Najważniejszą cechą tych systemów jest także to, że nie dochodzi do fizycznego przemieszczenia funduszy. Po zdeponowaniu pieniędzy u podziemnego bankiera nadawca otrzymuje hasło (przekazywane telefonicznie, faksem, e-mailem czy SMS-em) lub w formie drobnego przedmiotu codziennego użytku wyłącznic, oddanego wyłącznic do dyspozycji odbiorcy pieniędzy. Na takiej podstawie, stanowiącej zaszyfrowaną treść, można następnie odebrać ekwiwalent złożonej kwoty u odbiorcy, czyli „bankiera" w innym kraju. Kolejnym etapem jest wprowadzenie otrzymanych pieniędzy do systemu finansowego w kraju, który nie jest związany z przestępstwem bazowym. Wypłata gotówki czy przelewy są już sprawą zgodną z procedurami bankowymi. Innym wariantem wykorzystania pieniędzy są wpłaty na cele organizacji przestępczych czy terrorystycznych.

Z cząstkowych informacji wynika, że tradycje podziemnej bankowości wykorzystywane są obecnie przez mniejszości etniczne, a szczególnie Albańczyków i Wietnamczyków mieszkających w Niemczech czy w Polsce, co gwarantuje im konkurencyjne wobec oficjalnych kursy walut. Ponadto w tego rodzaju operacjach obowiązują znacznie krótsze terminy realizacji transakcji i jest to rzeczywisty czas przepływu informacji drogą elektroniczną. Jednakże najważniejszymi elementami są brak biurokratycznych procedur bankowych i rygorów prawa, np. konieczność otwarcia rachunku, wypełnianie odpowiednich druków, identyfikacja klienta, oraz brak dokumentacji związanej z klientem i jego zleceniami, które zapewniają brak śladów księgowych, audytorskich i innych przydatnych dla procesu karnego. Ponieważ są tu najczęściej działania związane z czynami przestępnymi lub w ramach szarej strefy gospodarczej, umożliwiają uchylanie się od płacenia podatków. Wydaje sio, że praktyka śledcza w^rkrólcc wzbogaci się o nowe doświadczenia w tym zakresie. Baczną uwagę na ten problem zwróciła również policja niemiecka, która podjęła badania mające na celu rozpoznanie form transferów czy transakcji kompensacyjnych dochodów pochodzących z handlu narkotykami oraz usług prostytutek i sutenerów*.

Rozważania na temat przydatności omawianych systemów w powiązaniach zachodzących między szarą strefą gospodarki krajowej a funkcjonowaniem międzynarodowych zorganizowanych grup przestępczych są jak najbardziej uzasadnione. Omawiany system dość szybko ruzprzestrze-

WC Gilfnnrt?, Btudne jiieniędzr. WfiaA/ jimv.i:i<dxia!ania praniu pituiffisy, Polskie Wydawnictwo Fkonnniiiznt*, Warszawa I9W. s. -16-47.

102

+ #■■«->! %    r* \<* <¥ +

I W. Wójcik, Pt(tziafo,..v fis&n w-,.1 ,vu i*rnw\mu/. Warszawa >Mł\    «'• by Wohcrc Kluwer Pnlslcn S_r 7 a.f MO7

7. JVkiA>.V5ystoBjr pizetaztrauiiii    pie.!^xizy i/wuKSKccBE •łtkm^sjkk

nia się wśród międzynarodowych zorganizowanych grup przestępczych. \\Vmaga zatem prowadzenia intensywnego rozpoznania na lemat realnych zagrożeń w Polsce.

K. Parwicki zebra! dane, które jego zdaniem mogą. świadczyć o tym, że fanm/a została wykorzystana w celach wspierania terroryzmu międzynarodowego:

1)    wybuchy w miastach Indii w 1993 r. były finansowane za pośrednictwem hawaladarów w Wielkiej Brytanii, Dubaju i Indiach. Środki pozyskane tą drogą przeznaczono na zakup materiałów wybuchowych;

2)    podczas śledztwa dotyczącego Mohammeda Atty, porywacza jednego z samolotów 11 września 2001 r., ujawniono telegramy wskazujące na jej użycie między nim a Szejkhem Saidemz Dubaju, uważanym za jednego z głównych operatorów finansowych siatki Al-Kaidy;

3)    w Holandii aresztowano osiem osób pod zarzutem wspierania finansowego siatek terrorystycznych. Jeden z zatrzymanych to Holender;

4)    przykład Benevolancc International Foundation znanej w Bośni jako Bosnnnska Idealna Futura;

5)    zatrzymanie w hiszpańskich miastach Walencja i logorno pięciu niemu zuIm;niskich i niearabskich biznesmenów podejrzewanych o pranie pieniędzy dla Al Kaidy, finansujących pośrednio siatki terrorystów we Francji, Niemczech i Pakistanie. Łączy się ich też z finansowaniem zamachów w Tunezji na wyspie Dżerbie 21 kwietnia 2002 r. Agencja prasowa podała, że nie są to odosobnione przypadki zatrzymań takich osób w Europie;

6)    przypadki ujawnienia prania pieniędzy w Gibraltarze, które uważano za mogące należeć do imperium finansowego Osainy bin Ladena;

7)    w Polsce na przełomie 2003 i 2004 r. zauważono próbę przemytu bardzo dużej ilości gotówki w niewymienialnej walucie Bahrajnu z Polski do Zjednoczonych Emiratów Arabskich, do Dubaju oraz do Bahrajnu. Celem przemytu były manipulacje polegające na zamianie dinarów z Bahrajnu w prywatnych kantorach na wymienialną walutę Unii Europejskiej. W procederze tym uczestniczyli obywatele polscy i niemieccy zwerbowani w niewyjaśnionych okolicznościach i w żaden sposób wcześniej niezwiązani ze środowiskami ekstremizmu is-lamskiego¹*'.

^,f K. Paneicfa, Atiernu!/ń ini sufitem...

1U3

ibuk.pl /TEIIK