54173 IMG40 (3)

Pozytywizm jest pewnym stanowiskiem filozoficznym dotyczącym wiedzy ludzkiej. Mówi o tym, jakiego rodzaju treści zawarte w naszych wypowiedziach o świecie zasługują na miano wiedzy. Główne reguły p.:

1. r. fenomena! izmu: nie ma różnicy realnej między „istotą” a „zjawiskiem”, wiedza ludzka ma być oczyszczona z wszelkiej metafizyki, ograniczenie zainteresowań do sfery empirycznie danych faktów naukowych, poszukiwanie odpowiedzi na pytanie ,jak?”, nie zaś „dlaczego?”. (Hegel i duch obiektywny czy Zeitgeist, H. Bergson i elan vital, S. Preud i id, Molier i dlaczego morfina usypia)

2. r. norninaltami to tyle, co zakaz przypuszczania, by jakakolwiek wiedza formułowana % terminach ogólnych miała w rzeczywistości inne odpowiedniki aniżeli jednostkowe przedmioty konkretne (nie ma choroby, są tylko ludzie chorzy, o czym mówimy, twierdząc, że suma kątów^iewnętrznych trójkąta = ISO „brzytwa Okhama” na hipostazy);

wartość poznawcza wszelkich wypowiedzi i normatywnych. W doświadczeniu nie są zawarte takie jdkości jak: dobry, zły, szlachetny, nikczemny, piękny, szpetny. Żadne doświadczenie nie może nas zmusić do akceptacji wypowiedzi zawierających nakazy łnb zakazy. Np. „życie ludzkie jest wartością niewymienialną” - zasady tej nie sposób uzasadnić, można ją arbitralnie przyjąć albo odrzucić. Mamy prawo wypowiadać opinie wartościujące o ludzkim świecie, ale nie mamy prawa przypuszczać, że mają one ragę naukowe.

4m;jednQŚci metody wiedzy: sejentyzm, czyli przenoszenie na wszystkie nauki metod wypracowanych przez nowożytne przyrodoznawstwo), czyli preferowanie eksperymentalnych i indukcyjnych metod w nauce.

Wilhelm Dilthey (1833-1911) zapoczątkował przełom antypozytywistyczny powiadając „naturę wyjaśniamy, a życie duchowe rozumiemy”. Za F. Znanieckim przykład z krzyżem. W pp przełom zapoczątkował w 1900 roku Michel Sadler (c.s.48).