82792 P1040085 (3)

Druga poprawka ma na celu uwzględnienie sprężystego odkształcenia układu mierniczego pod wpływem nacisku pomiarowego:

%

= 0,00087

i I

gdzie:

F - nacisk pomiarowy [N], d - średnica gwintu [mm].

Rys. 11.6. Wyznaczanie wartości M' metodą trój wałeczkową

Tak więc, uzyskana w wyniku pomiaru wartość M jest związana z teoretyczną wartością M' wzorem

M = W +    - fi₂

Średnicę podziałową gwintu określa się na podstawie wzoru

1

Bil

|g = M-d_M

1 +•

sin (a/2)

ctg Ijtó - ó, + 6₂    (lii

11.2.4. Pomiar gwintów zewnętrznych za pomocą mikroskopu

Za pomocą mikroskopu można zmierzyć bezpośrednio wszystkie wymiary gwintu zewnętrznego. Po zamocowaniu gwintu w kłach lub w pryzmie wyko* nuje się pomiary średnicy zewnętrznej i wewnętrznej (rys. 11.7). Wyniki uzyskuje się korzystając ze wzorów:

(11.9)

H = y_e-yd

d 1 y_a - y_b,

132

Pomiary średnicy podziałowej, skoku i kątów zarysu są wykonywane metodą przekroju normalnego. W celu uzyskania obrazu takiego przekroju należy przechylać kolumnę mikroskopu o kąt wzniosu linii śrubowej na walcu podziałowym:

t = arctg——    (11.10)

TUL,

w lewo lub w prawo w zależności od tego, która strona gwintu jest obserwowana. Wartość średnicy podziałowej występującą w tym wzorze należy przyjąć z normy lub na podstawie innego, wcześniej wykonanego pomiaru. Ponieważ nieuniknione są błędy nierównoległości osi gwintu do kierunku przesuwu wzdłużnego, wszystkie pomiary wykonuje się dla lewych i prawych boków gwintu i uśrednia, dzięki czemu błędy są kompensowane.

Rys. 11.7. Pomiar średnic zewnętrznej i wewnętrznej za pomocą mikroskopu

Schemat pomiaru średnicy podziałowej przedstawiono na rys. 11.8. Oblicza się ją na podstawie wyników pomiarów jako

mm

Rys. 11.8. Schemat pomiaru średnicy podziałowej gwintu zewnętrznego za pomocą mikroskopu

fiJ^L' £    45 MG2 G

ft -    (11.11)

Schemat pomiaru skoku gwintu przedstawiono na rys. 11.9. W celu zwiększenia dokładności pomiaru wykonywany jest on na długości n zwojów:

2n

(11.12)

133