88175 img338

Rzeczownik

•    Tylko w liczbie mnogiej występują:

nazwy rzeczy, które składają się z dwóch równych części:

oukm (okulary), Becbi (waga), bpiÓKM (spodnie) i in. następujące rzeczowniki:

Bńnbi (widły), rpabnu (grabie), ąeHbru (pieniądze), ąpoBa (drwa), ąyxń (perfumy), KaHMKynbi (wakacje), HOcńriKn (nosze), óbolmh (warzywa), nepńna (poręcz), nóxopoHbi (pogrzeb), cśhh (sień), cnńBKn (śmietana), cyMepKM (zmierzch), cyTKu (doba), cueTbi (liczydła), uacbi (zegat), nepHńna (atrament), waxMaTbi (szachy), mu (kapuśniak) i in.

1.3 Deklinacja

•    W języku rosyjskim jest sześć przypadków: mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik.

•    Rzeczowniki mogą mieć w obrębie deklinacji akcent stały lub ruchomy.

•    Biernik liczby mnogiej wszystkich rzeczowników nazywających istoty żyjące (ludzi i zwierzęta) jest równy dopełniaczowi liczby mnogiej.

•    Biernik liczby pojedynczej rzeczowników rodzaju męskiego, które oznaczają istoty żywe i kończą się na spółgłoskę, równa się dopełniaczowi liczby pojedynczej.

•    Reguły ortograficzne dla końcówek deklinacji i koniugacji:

a)    Po r, k, x nigdy nie piszemy bi, kj, a, lecz u, y, a.

b)    Po spółgłoskach szczelinowych >k, m, la, m nigdy nie piszemy bi, 10, a lub nieakcentowanego o, lecz u, y, a, e.

c)    Po u nigdy nie piszemy to, a lub nieakcentowanego o, lecz y, a, e.

1.3.1 Rzeczowniki rodzaju nijakiego

• Rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone na -o:

óonÓTO - błoto	I. poj.	1. mn.
Mianownik	ÓonÓTO	6onóia
Dopełniacz	bonÓTa	bonÓT
Celownik	SonÓTy	bonÓTaM
Biernik	6onÓTO	bonÓTa
Narzędnik	ÓOnÓTOM	bonÓTaMM
Miejscownik	(o) óonóie	(o) bonoiax

• Rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone na -o po -u,- lub po głosce szczelinowej:

nnuó - twarz	>• p°i-	1. mn.
Mianownik	nnuó	nkiua
Dopełniacz	nnua	mu,
Celownik	nmjy	nkiuaM
Biernik	nnuó	nńua
Narzędnik	nnu,ÓM	JlMUaMM
Miejscownik	(o) rimte	(o) nńu,ax

Rzeczownik

•    Rzeczowniki dwusylabowe rodzaju nijakiego, w których akcent w liczbie pojedynczej pada na temat, w liczbie mnogiej mają akcent najczęściej na końcówce i odwrotnie - akcentowane na końcówkę

zmieniają akcent na temat:

nmió    twarz    MÓpe    morze

nńua    twarze    Mopń    morza

•    Rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone na -ko z akcentem stałym mają w mianowniku liczby mnogiej -u zamiast -a:

afinoKO    jabłko    ńSnoKu    jabłka

•    Rzeczownik rodzaju nijakiego hmuó (jajko) tworzy dopełniacz liczby mnogiej hmu,.

•    Następujące rzeczowniki rodzaju nijakiego tworzą liczbę mnogą zakończoną na -bn, -beB, -bawi itd.:

skrzydło

polano

szydło

3BeHÓ    -    3BŚHbfl

flśpeBo    -    flepeBbn

nepó    -    nepbH

flHO    -    flÓHbfl

ogniwo (łańcucha) drzewo pióro (ptaka) dno

Kpbinó - Kpbinba nonŚHO - nonŚHbH wńno - luńnbfl

Zapamiętaj liczbę mnogą następujących rzeczowników:

cyąHO - cyfla, cyaÓB    statek

Heóo - Heóeca, Heóec    niebo

uyao - Myaeca, uyAec    cud

oko (poet.) ucho ramię kolano

ÓKO - Ó4H, OMŚM

yxo - yiuM, yrneń nneuó - nneun, nneu(eń) KoneHO - KoneHn, KoneHeń

1.3.2 Samogłoski rozdzielające -e- lub -o-w dopełniaczu liczby mnogiej

• W celu łatwiejszej wymowy w formach z końcówką zerową (tzw. zero morfologiczne) w dopełniaczu liczby mnogiej wstawiamy -e- między dwie ostatnie spółgłoski tematu (oprócz r, k) rzeczowników rodzaju nijakiego zakończonych na -ko, -no, -ho, -po:

7