89734 s 9

W XVII wieku zdobyły przewagę epitafia z rzeźbionymi, a niekiedy i malowanymi popiersiami; najlepsze przykłady to nagrobek biskupa Jakuba Zadzika autorstwa Sebastiana Sali oraz grupa czterech nagrobków wokół konfesji św. Stanisława. Coraz szerzej był używany czarny marmur dębnicki. Typowo kontrreformacyjną odmianę z klęczącą postacią zmarłego reprezentują pomniki nagrobne biskupów Piotra Tylickiego i Andrzeja Trzebickiego. Późny barok lubował się w rozbudowanych strukturach, stosując chętnie sepulkralny motyw piramidy i całe zespoły postaci alegorycznych. Takie okazałe pomniki Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana III Sobieskiego oraz ich małżonek powstały w latach 1753-1760 według projektu Franciszka Placidiego, a monumentalny, psujący niestety charakter wnętrza kaplicy Świętokrzyskiej nagrobek biskupa Kajetana Sołtyka jest dziełem Chrystiana Piotra Aignera z roku 1789.

Neoklasycyzm pierwszej połowy XIX wieku pozostawił w katedrze kilka dalszych cennych zabytków rzeźby nagrobnej, wśród nich nagrobki Włodzimierza i Artura Potockich dłuta sławnego Bertela Thorvaldsena. Interesującym zjawiskiem stała się w tym czasie ponowna, po trzystu niemal latach popularność rzeźbiarzy florenckich. Wykonane z białego kararyjskiego marmuru klasyczno-sentymentalne pomniki upamiętniają młodo zmarłego malarza Michała Skotnickiego (jego nagrobek, dzieło Stefana Ricciego, jest repliką dzieła znajdującego się w kościele Santa Croce we Florencji), Stanisława Ankwicza oraz Annę K^yszkiewiczów Wąsowiczową. Początek XX wieku zaznaczył się m.in. dwoma interesującymi, utrzymanymi w duchu historyzmu dziełami Antoniego Madeyskiegó: nagrobkiem królowej Jadwigi oraz cenotafem Władysława Warneńczyka, wzorowanym na gotyckich nagrobkach królewskich.

Zabytki malarstwa w katedrze nie przedstawiają bogactwa porówrty-walnego z rzeźbą. Dawne malowidła ścienne, poza ruską polichromią w kaplicy Świętokrzyskiej, zachowały się tylko we fragmentach. Są natomiast dobre przykłady polichromii z okresu Młodej Polski: Włodzimierza Tetmajera w kaplicy Św. Trójcy i Józefa Mehoffera w kaplicy Szafrańców i w

92. Jan Michałowicz, nagrobek bpa Filipa Padniewskiego, 1572-1575

189