bolsche000601 djvu

6

tych zwłaszcza, które nie znają wielu znakomitych i bardziej wyczerpujących nowych prac, dotyczących tego samego przedmiotu. Zamykamy ją w tak niewielkich rozmiarach, że istotnie na przeczytanie jej dosyć będzie jednej wolnej godziny; sądzimy jednak, że jej treść dostarczy materjału na niejedną godzinę poważnych rozmyślań. Dla określenia jej naukowej podstawy wystarczy, bym wspomniał tylko nazwisko Darwina. Jeżeli komu się [zdaje, że z tern nazwiskiem już się załatwił, tego chciałbym zachęcić do zaznajomienia się z tą treściwą rozprawą, chwytającą jego naukę [tylko w najgłówniejszych zarysach. W szczegółach znaczna część moich wywodów opiera się na pewnych urywkach rozumowań Haeckla, a nie mogę pomijać również silnego wpływu niektórych nowych badań i spostrzeżeń Hermana Klaatscha z Heidelberga. Poza sferą faktów i ich zestawień, wyrażam własne głębokie przekonanie, że człowiek myślący wszystkie te związki, które go ze zwierzęcym światem łączą, uważać będzie dla siebie nie jako poniżenie, lecz jako nowy czynnik wzmacniający i podniecający jego świadomość własnej siły moralnej. Dopiero znając je, widzi, że tryumfuje nad swą zwierzęcością, wybija się przed ciemną suterenę swego istnienia.

Wilhelm 'Sc/sche.