DSCF5451

4. Pszenżyto 17-

Na kompleksie żytnim bardzo dobrym pszenżyto plonuje wyżej niż pszenica, żyto i jęczmień. Obniżka plonu pszenżyta na kompleksie żytnim dobrym jest już znacznie wyższa niż żyta, jednak aż o 10% mniejsza niż jęczmienia. Nie zmienia to jednak faktu, że bezwzględny poziom plonów żyta na tym kompleksie zaczyna być wyższy niż pszenżyta.

Na kompleksie żytnim słabym spadek plonu pszenżyta w stosunku do kompleksu żytniego dobrego obniża się od 10% (Mazurek, 1994) do 36% (Sadowski i in., 1999) w porównaniu z plonem na kompleksie żytnim dobrym. Pszenżyto przegrywa tu konkurencję z żytem, tym wyraźniej, im niższy jest poziom kultury gleby.

Tabela 4.6. Reakcja pszenżyta na pogorszenie warunków glebowych na tle innych zbóż ozimych i jarych (COBORU, 1995—1997)

Gatunki	Formy	Relatywny plon (%) na kompleksach glebowych
		1 i 2	3 i 4	5
Żyto		100	108	105
Pszenżyto	ozime	100	99	95
Pszenica		100	92	93
Pszenżyto		100	103	102
Owies		100	102	101
Pszenica	jare	100	97	92
Jęczmień		100	97	91 |

Pszenżyto jare plonuje lepiej na kompleksie żytnim bardzo dobrym. Wykazuje więc reakcję podobną raczej do reakcji owsa, niż pszenicy i jęczmienia (tabela 4.6). Niekorzystna reakcja pszenżyta na pogorszenie kompleksu (kompleks 5) jest także mniejsza niż w przypadku pszenicy i jęczmienia, co wynika z jego większej tolerancji na niższe pH gleby (rys. 5.9).

4.6. Kierunki hodowli

Stan polskiej hodowli pszenżyta jest imponujący. W Rejestrze COBORU w 2002 r, znajdowało się 28 krajowych odmian ozimych oraz 5 jarych. Nie ma w nim odmian zagranicznych. Polskie odmiany pszenżyta ozimego zarejestrowano w większości krajów europejskich i nie tylko. Stanowią tam od 10 do 80% uprawy mieszańca.

Średni poziom plonowania formy ozimej tego zboża, mierzony wartościami tzw. wzorca COBORU, był w latach 2000-2002 najwyższy ze wszystkich zbóż i wynosił