Image000201

O FRAGMENTACH RĘKOPIŚMIENNYCH PRZEKŁADU „ILJADY”, „RODU LUDZKIEGO” I „UWAG” DO „RODU LUDZKIEGO” ST. STASZICA

W egzemplarzu Rodu ludzkiego Staszica, będącym własnością Bibljoteki Uniwersyteckiej lwowskiej¹, zachowały się fragmenty rękopisu przekładu Iljady, dokonanego przez Staszica, i Rodu ludzkiego. Dotąd nie zwrócono na nie uwagi, stąd też uważam za rzecz pożądaną podać słów kilka o wspomnianych fragmentach.

I OPIS FRAGMENTÓW RĘKOPIŚMIENNYCH

Zachowane fragmenty, oprawione na końcu dziewiątego (ostatniego) tomu Dzieł Staszica, obejmują 22 kart, zapisanych po obu stronach, czyli 44 stron. Są one nierównej wielkości, pooprawiane zaś bezładnie. I tak na samym początku idą:

1)    2 karty zapisane na papierze siwawym [20'/2 X 17*7 cm], oznaczone licz

bami stronic 306—309, przyezem liczby 306 i 308 oznaczają strony przednie, a liczby 307 i 309 strony odwrotne kart. Zawierają one część Uwag do Rodu ludzkiego, a mianowicie dalszy ciąg rozdziału 66 i początek rozdziału 68 = Dzieła, tom IX, str. 222, w. 11 od góry, od słowa: samem do końca strony 223, str. 224, w. 1 zdołu i str. 225 w. 1 zgóry do słowa: „Najwięksi”.

2) Na 10 następnych kartach rękopisu, oznaczonych liczbami 8 i 9, 14 i 15 [24*3 X 20 cm], 56—63, 66—69 i 86—89 [23'5 X 20 cm], mieszczą się również Uwagi do Rodu ludzkiego, a mianowicie: a) Strony 8 i 9 odpowiadają w tomie VII Dzieł stronie 401, w. 4 zgóry od słów: „rzeczony kometa” do końca str. 402, do słów: „spotka się ze słońcem”, b) Strony 14 i 15 = w t. VII str. 406, w. 14 od góry od słów: „przedwodowych” do str. 408, w. 11 zgóry, do słów: „skombinowania się natychmiast”. c) Strony 56—63 odpowiadają w tomie VII stronom 443, w. 1 zgóry od słów: „Na wyspach przyjaźni” do str. 449, w. 9 zgóry, do słów: „wpadać w morze zdawało się”, d) Strony 66—69 odpowiadają str. 451, w. 8 zgóry od słów: „Ile księżyc na nowiu” do końca str. 454. e) Strony 86—88 zawierają tekst, mieszczący się na str. 467 (od początku strony) do str. 470, w. 4 zgóry, do słów: „tylko jedna śmierć”.

3) Strony 63—66, 89—92, 113—116, formatu większego, mające odrębne liczbowanie, zapisane na papierze nieco bielszym, zawierają urywki z Rodu ludzkiego, a mianowicie:

a) strony 63—66 = Ród ludzki, tom VII, str. 112 w. 2 zdołu od słów: „W tem gdy na powrót kwapi” do str. 122, w. 3 zgóry, do słów: „rodzaju mnożenia”.

b) strony 89—92 — Ród ludzki, tom VII, str. 151, w. 2 zgóry, od słów: „Usunąć te przeszkody” do str. 158, w. 9 zgóry, do słów: „władzami są głupstwa”.

¹ Obecna sygnatura: 55.937 III: dawna sygnatura: 24.217.XXIV(a)C.l.

BIBLIOTEKA

UMCS

tum*