img047 (17)

Koszty zmienne (VC - variable costs) zwiększają się wraz ze wzrostem działalności produkcyjnej czy usługowej i sprzedaży, który może następować w sposób proporcjonalny do wzrostu produkcji, może postępować szybciej (koszty zmienne progresywne) lub może postępować wolniej (koszty zmienne degresywne). Są ściśle związane z poziomem i przebiegiem operacji produkcyjnych i handlowych danego przedsiębiorstwa (koszty płac, surowców, energii itd.).

\f

Koszty całkowite {TC - total costs) są sumą kosztów stałych i kosztów zmiennych, dla każdego poziomu produkcji    ¹

TC=FC+VC

gdzie:

TC - koszt całkowity FC - koszt stały VC - koszt zmienny

Koszty przeciętne całkowite (ATC - average total costs) - i 1 oii^cał ko w i ty c h kosztów produkcji i wielkości produkcji (jednostkowe koszty produkcji):

(7.2)

(7,3)

TC

ATC=-— O

ATC=AFC+AVC

gdzie:

ATC - koszt całkowity przeciętny TC - koszt całkowity O - wielkość produkcji AFC - koszt stały przeciętny AVC - koszt zmienny przeciętny

Koszty przeciętne stałe (AFC - average fixed costs) - całkowite koszty stałe przypadające na jednostkę produkcji

(7.4)

AFC--

FC

Q

gdzie:

AFC - koszt stały przeciętny FC - koszt stały Q - wielkość produkcji

Koszty przeciętne zmienne {AVC - average variable costs) - całkowite koszty zmienne przypadające na jednostkę produkcji

VC

Q

AVC=—    (7.5)

gdzie:

AVC - koszt zmienny przeciętny VC - koszt-stały-Q    - wielkość produkcji

Koszt marginalny (MC - marginal costs) - przyrost kosztu całkowitego, jaki nastąpił w wyniku zwiększenia produkcji o jednostkę

TC

MC-

&TC

A Q

(7.6)

Z uwagi, że koszty stałe w krótkim okresie czasu nie ulegają zmianie, równanie .kosztu marginalnego przybiera następującą postać:

MC-

A VC

A Q

(7.7)

I

edzie:

JTrMC - koszt marginalny (krańcowy)

Hi TC - zmiana (przyrost) kosztu całkowitego spowodowana zmianą wielkości pro

dukcji o jednostkę

AVC - zmiana (przyrost) kosztu zmiennego spowodowana zmianą wielkości pro-dukcji o jednostkę

AO - zmiana (przyrost) wielkości produkcji

Koszty przeciętne i koszt marginalny - zależności

>t|. Na koszt wytworzenia jednostki produktu składają się przeciętne koszty stale • i przeciętne koszty zmienne.

V2. Przeciętne-koszty stałe maleją dopóty dopóki rośnie produkcja.

3.    Przeciętne kosztyzmienne początkowo maleją, osiągają minimum, a następnie zaczynają rosnąć.

4.    Koszt marginalny początkowo maleje w tempie szybszym niż koszty przeciętne, osiąga minimum, a następnie rośnie szybciej niż koszty przeciętne.

5.    Koszt zmienny przeciętny osiąga swoje minimum szybciej niż koszt całkowity przeciętny.

■ nym przeciętnym ’

7. W obszarze, gdzie koszt marginalny jest niższy od kasztu zmiennego przeciętnego, ten ostatni maleje.

W obszjuge^gdzja koszt marginalny jest wyższy od kosztu zmiennego przeciętnego, ten ostami rośnie.

9. W obszarze, gdzie koszt marginalny jest niższy od kosztu całkowitego przeciętnego, ten ostatni maleje.

10. W obszarze, gdzie koszt marginalny jest wyższy od kosztu zmiennego prze-j ciętnego, ten ostatni rośnie.

Nie obserwuje się zależności pomiędzy kosztem stałym przeciętnym a kosztem marginalnym.

Y^Koszt marginalny zrównuje się z kosztem całkowitym przeciętnym i zmien-orzeciętnymw ich minimach.

Czynniki zewnętrzne zmieniające poziom kosztów

1.    Ceny czynników produkcji.

2.    Rozliczenia przedsiębiorstwa z budżetem państwa. \ jtw-ri. J

3.    Działalność innych podmiotów gospodarczych.

41