img051 (27)

478    Część II: Efektywność ochrony praw człowieka w systemie Unii Europejskiej

przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu. Ponadto Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej zapewnia stosowanie zasady równości wynagrodzeń dla pracowników płci męskiej i żeńskiej za taką samą pracę łub pracę

0    takiej samej wartości. Unia również przyczynia się do rozwoju kultur’ państw członkowskich, w poszanowaniu ich różnorodności narodowe

1    regionalnej, podkreślając znaczenie dziedzictwa kulturowego. Natomias: w dziedzinie zdrowia publicznego Unia zapewnia wysoki poziom jego ochrony poprzez zapobieganie chorobom i dolegliwościom ludzkim oraz usuwanie zagrożeń dla zdrowia fizycznego i psychicznego, w tym epidemii oraz szerzenie edukacji zdrowotnej i monitorowanie zagrożeń dla zdrowia ludzkiego. Traktat ten zawiera także regulacje w dziedzinie ochrony praw konsumentów, poprzez działania mające na celu popieranie interesów konsumentów i zapewnienie wysokiego poziomu ochrony.

Należy podkreślić, ze Traktat lizboński posiada Kartę praw podstawowych. Wstęp do jej postanowień odwołuje się do wartości nadrzędnych Unii, czyli norm aksjologicznych, do zasad ustrojowych oraz aktów prawnych w zakresie ochrony praw człowieka przyjętych przez Unię i Rade Europy oraz do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Słusznie doktryna zwraca uwagę, że w obecnie obowiązującym Traktacie z Lizbony prawa człowieka funkcjonują jako uporządkowany w sposób hierarchiczny zespół norm o szerszym niż uprzednio katalogu. Jednakże Traktat zachowuje ostrożność dotyczącą ochrony tychże praw. Wskazuje na to unormowanie, że postanowienia Karty nie naruszają kompetencji Un:: określonych w Traktatach, co należy rozumieć w taki sposób, że nie poszerzają ani nie uszczuplają one kompetencji państw, członkowskich. Dotychczasowy dorobek prawny Wspólnot chronił szeroko prawa zasadnicze i standardy praw człowieka oraz niektóre konwencje Rady Europy. Dlatego też wstrzemięźliwość Traktatu w tym zakresie należy uznać za nieuzasadnioną¹.

Prawa człowieka funkcjonują obok pojęcia praw zasadniczych, którymi posługiwano się wcześniej w traktatach założycielskich Wspólnot Europejskich. Prawa zasadnicze były odpowiednikami praw konstytucyjnych w krajowych porządkach prawnych. Natomiast we wspólnotowym (unij-

1

Zob. J. Sozański, Prawa człowieka w Unii Europejskiej, Warszawa-Poznań 201C s. 31.